Metselspecialist Mark Priems over schijnzelfstandigen

Mark Priems strijdt al jaren voor eerlijke concurrentie en zorgvuldige afspraken bij het inhuren van echte zzp’ers.

“Met een zelfstandig metselaar die voor eigen risico en rekening werkt, heb ik geen enkel probleem. De schijnzelfstandige, die geen verzekering en pensioenvoorziening heeft en daardoor onder onze prijzen gaat werken, is dat wel. Behalve oneerlijke concurrentie vormen zij een groot risico voor de sector”, aldus Mark Priems van W&G Bouw.

Nadat de Belastingdienst aankondigde vanaf 1 januari dit jaar te gaan controleren op schijnzelfstandigheid staat het onderwerp in veel sectoren hoog op de agenda. Ook in de bouw, al vindt Priems  dat de urgentie bij veel collega-ondernemers nog wel ontbreekt. “Veel ondernemers denken dat het wel  zal loslopen in het eerste jaar omdat de Belastingdienst heeft aangegeven in 2025 nog geen boetes uit te delen. Maar dat er wel een naheffing komt, weten de meesten niet en die is vele malen hoger dan de eventuele boete. Een controle kan dus dit jaar al verstrekkende gevolgen hebben.”

Eerst meer reuring

Als metselbedrijf is W&G Bouw aangesloten bij Gebouwschil Nederland, onderdeel van de Aannemersfederatie Nederland Bouw&Infra (AFNL). Zowel vanuit de brancheorganisatie als de koepelorganisatie wordt volgens Priems veel aandacht besteed aan de aanpak van schijnzelfstandigheid. “Dat is belangrijk, al denk ik dat het toch eerst een paar keer mis moet gaan voordat de hele sector echt wakker wordt. Als er meer reuring komt, gaat het ineens leven.”

Op de website van de belastingdienst staat een voorbeeld van een naheffing. Priems: “Het gaat dan al snel om tonnen en als die naheffing komt, trekt de schijnzelfstadige de stekker eruit. Dan komt de Belastingdienst voor die vordering vervolgens bij de hoofdaannemer als inhuurder. De risico’s zijn dus echt groot.”

De stenen op de delen tussen de terugliggende raamkozijnen van de twee etages staand gemetseld, net als de hele bovenste rand van het gebouw.

Vanaf begin geregeld

Priems, die in 2007 W&G Bouw overnam, is overigens van mening dat de bouwsector tijd genoeg heeft gehad om zich voor te bereiden op de aanpak van schijnzelfstandigheid. “Al sinds 2016 is duidelijk dat het handhavingsmoratorium er een keer af zou gaan. Als je dan jarenlang goedkope zzp’ers blijft inhuren, komt er een moment dat je wat moet doen en hoe langer je daarmee wacht, hoe lastiger dat wordt.”
Overigens schrijft Priems de oorzaak van de problemen rond schijnzelfstandigheid toe aan de overheid. “Die had in 2013 tijdens de opkomst van zzp’ers in veel sectoren de arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenregeling meteen moeten verplichten. Dan was het probleem van de schijnzelfstandigen niet zo groot geworden.”

Rol voor hoofdaannemers

Een deel van de oplossing van het tegengaan van schijnzelfstandigheid ligt volgens de Belastingdienst ook bij de hoofdaannemers. Terecht, aldus Priems. “Doordat zij steeds vaker voor goedkope zzp’ers in onderaanneming kozen, werd deze groep een echte concurrent voor bedrijven als het onze. Het is volgens de overheid een maatschappelijke rol van de branche om te zorgen voor een eerlijk speelveld.”
Hoe groot die concurrentie was, schetst Priems. “Voor W&G Bouw was 2019 nog een goed jaar, maar sindsdien heb ik als ondernemer te maken gekregen met alleen al een loonstijging van opgeteld 27,5% tot en met 2024. Dat betekende dat het resultaat in de jaren daarna steeds iets minder was. En dan wordt concurreren tegen de goedkope zzp’ers al maar moeilijker.”
Toch is hij voorzichtig positief. “We hebben recent een opdracht gegund gekregen voor het metselen van 102 appartementen. Een project waar we tien metselaars aan het werk zetten, maar de nadrukkelijke voorwaarde van opdrachtgever BAM was dat we geen zzp’ers op de bouw mogen laten werken. Als andere grote hoofdaannemers dergelijke voorwaarden ook gaan hanteren, pakt de rest van de markt het ook wel op.”

Overeenkomsten liggen klaar

Als ondernemer vreest Priems een controle van de Belastingdienst niet. “We hebben de afgelopen jaren wel met zzp’ers gewerkt, maar sinds 1 januari 2025 niet meer.”

De controles die dit jaar zijn gestart zullen volgens de ondernemer zorgen voor een groep schijnzelfstandigen die op zoek gaan naar een werkgever en weer in een dienstverband willen werken. “Die verwelkom ik overigens graag, ik heb zelfs de salarissen al bepaald en de overeenkomsten klaarliggen. Goede metselaars kunnen we zeker gebruiken voor de groei van het bedrijf.”

Metselwerk biedt toekomst

In de 18 jaar die Priems W&G Bouw runt, heeft het metselbedrijf steeds een stabiel aantal medewerkers gehad. “We werken met gemiddeld 18 mensen in loondienst, maar de ambitie is om te groeien naar een team van uiteindelijk 40 medewerkers of mogelijk nog meer. Aangezien metselwerk één van de meest duurzame bouwwijzen is, ben ik ervan overtuigd dat de vraag naar metselwerk groot blijft.”
Niet alleen vanwege het duurzame karakter, ook de vormvrijheid en variatie die metselwerk aan de gevel kan bieden, ziet Priems als een groot voordeel. “Architecten willen een uniek stempel zetten op hun ontwerp en de tijd van hele straten vol woningen met dezelfde uitstraling ligt ook achter ons.”

Ambacht versus prefab

Vooral als het gaat om gevelbekleding wordt prefab gezien als een concurrent voor traditioneel metselwerk. “We merken die invloed nog niet echt. Bovendien denk ik dat prefab ook meer iets is voor de verhuurmarkt. Voor koopwoningen geldt toch dat kwaliteit en uitstraling belangrijke voorwaarden zijn en dan heeft traditioneel metselwerk voor ontwikkelaars en opdrachtgevers toch de voorkeur.”
Ook de komst van de metselrobot heeft Priems nooit als serieus concurrentie gezien. “Zolang die nog niet op de steiger gezet kan worden om te metselen, vormt die geen bedreiging voor de ambachtslieden.” Dat maakt het vak ook nog steeds aantrekkelijk voor jongeren. “De instroom van leerlingen uit de opleidingen loopt goed, al is vervoer wel een uitdaging. Zolang een leerling in de buurt woont, gaat het prima, maar als ze van ver moeten komen wordt het al snel een probleem. Mede daarom wil ik ook groeien zodat we meer werken verspreid over een grotere regio kunnen aannemen. Dan kunnen we ook de toekomst van het vak in stand houden.”

Nieuwbouw van eigen hand

Dat traditioneel metselen een ambacht is, bewijst het nieuwe en zelfgebouwde onderkomen dat in 2024 in gebruik werd genomen. Aan het Mastbos sieren de langwerpige grijze stenen de gevel van het ruime pand. Verspreid over de gevel hebben medewerkers de stenen op de delen tussen de terugliggende raamkozijnen van de twee etages staand gemetseld, net als de hele bovenste rand van het gebouw. “Hiermee laten we zien hoe mooi metselwerk is en hoe je met dezelfde stenen toch een gevarieerd gevelbeeld kunt creëren”, zegt de ondernemer trots.