Wonen in en met de natuur

De entree van de nieuwe wijk Common Woods aan de zuidrand van Amersfoort maakt duidelijk dat er nog volop gebouwd wordt aan enkele villa’s en het tweede appartementencomplex. Common Woods is een bijzondere woonwijk met daarin 56 duurzame (BENG) villa’s, appartementen en penthouses, die dankzij hun gevels van thermisch gemodificeerd hout Scandinavisch aandoen. Voor een deel van Common Woods is de bouw afgerond en daar hebben de bewoners inmiddels hun intrek genomen in hun nieuwe habitat. Een term die in deze natuurinclusieve wijk wel op zijn plaats is.

Common Woods grenst aan het bos Nimmerdor en landgoed en natuurgebied Den Treek. Maurits van Hoogevest van Holistic Development: “Dat is ruim 2.200 hectare groot en Common Woods sluit aan op een doodlopend stuk daarvan. Het zestiende-eeuwse landgoed Nimmerdor was al gecultiveerd door de snelweg A28 die erdoorheen loopt, maar ons plan kon desondanks op de nodige weerstand rekenen. Natuurorganisaties hadden moeite met het idee dat er woningen zouden komen op het voormalige manegeterrein en dat de wijk ten koste zou gaan van de natuur. Maar met onze plannen wilden we hier juist natuur toevoegen en alle ruimte bieden.”

Holistische visie

Common Woods is opgezet met een brede groep adviseurs, waaronder natuurspecialisten en ook de toekomstige bewoners. “Vanuit een holistische visie hebben we gekeken naar wat het betekent om op deze plek te wonen en vervolgens heeft een landschapsarchitect meegedacht over manieren hoe we het bos de wijk in kunnen halen”, zegt Van Hoogevest.
“Bewoners kiezen bewust voor wonen in en met de natuur. In Common Woods kiezen ze bovendien voor het leven in een community. Dat is overigens heel iets anders dan een commune of woongroep. Hier houden de bewoners ervan om samen met wijkgenoten actief bij de wijk betrokken te zijn, maar willen ze wel de privacy van hun eigen woning.”

Maurits van Hoogevest van Holistic Development.

Gemeenschappelijke openbare ruimte

Een van de voorzieningen die uitnodigt om samen te leven in de wijk is een centraal gelegen openbare ruimte. Alle bewoners van de 37 grondgebonden woningen in Common Woods zijn voor 1/37 deel eigenaar van die ruimte. “Daarin komt een moestuin, kas en composteermachine waarin het gft-afval van de bewoners tot compost voor de moestuin, kas en tuinen verwerkt kan worden. Zo wordt dit deel van het afval lokaal verwerkt.” Een andere belangrijke sociale trekpleister is de monumentale eik in Common Woods. “Bij die boom heeft een deel van de bewoners onlangs al een gezellige barbecue georganiseerd.”
In het tweede appartementencomplex dat in de wijk komt, wordt horeca in de vorm van een Common Space ingericht. “Een ruimte op de begane grond waar bewoners, maar ook mensen uit de omgeving kunnen samenkomen voor een kop koffie of lunch. Ook worden daar mogelijkheden om te werken gecreëerd.

Sociale wijk

Hoewel nog niet alle villa’s en appartementen klaar en bewoond zijn, bewijst Common Woods nu al een sociale wijk te zijn waar bewoners elkaar snel en makkelijk vinden. “Ik zag onlangs in de groepsapp al een opmerking van een bewoner voorbij komen dat hij de kinderen van een andere bewoner wel kon ophalen van school. Dat gaat hier heel makkelijk en is ook de charme die de bewoners zoeken”, zegt Van Hoogevest, die zelf ook in Common Woods gaat wonen.
Na een voorbereiding- en aanloopperiode die ruim negen jaar vergde, verrijst Common Woods sinds het voorjaar van 2023 in gestaag tempo. “In mei van dat jaar zijn de grondboringen gedaan waarna de bouw is gestart. Dat anderhalf jaar later een deel van de wijk al bewoond is, heeft te maken met de modulaire bouwmethode waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van houtskeletbouw en CLT.

Grijswatersysteem

De gevels van de door architect Space & Matters ontworpen villa’s, appartementen en penthouses zijn gemaakt van thermisch gemodificeerd hout. Daarnaast zijn alle grondgebonden woningen voorzien van een grijswatersysteem. “Daarin komt het water na reiniging in een plantenfilter weer beschikbaar als spoelwater voor het toilet en water om de tuin te sproeien. Zo kan tot 40 procent van de drinkwatervoorziening bespaard worden.”
De stelling dat de bouwmethode en voorzieningen als het grijswatersysteem en de natuurinclusieve opzet van de wijk Common Woods ook echt duurzaam maakt, noemt Van Hoogevest arbitrair. “In het dak van het appartementengebouw is eps verwerkt bij gebrek aan een goed alternatief. Daar staat tegenover dat in het hout van alle gebouwen in de wijk 1 miljoen kilo CO₂ is opgeslagen.”

Thuis voor dieren

In het verwelkomen van de natuur in de wijk zijn de planmakers volgens Van Hoogeveste ver gegaan. “Zo is heel gedetailleerd gekeken naar de juiste posities van de nestkasten om specifieke vogelsoorten onderdak te bieden, maar ook naar planten die voor voedsel of schuilplekken voor dieren zorgen. Samen met de eekhoornnesten en egelhuizen biedt Common Woods dieren uit de omliggende natuur ook een thuis.”Inmiddels is ook de eerste fase van het groen in de wijk ingericht. “Vanaf dag 1 trokken de planten en struiken vlinders en andere insecten dus we halen de natuur echt de wijk in.”

Overheid moet biobased stimuleren

Voor de bouw van de modulaire woningen tekent aannemer Karbouw uit Amersfoort. “Common Woods is hun tweede houtbouwproject. Samen met dochterbedrijf Treetek, die de engineering van de hoofdconstructie en montage heeft verzorgd, hebben we al in een vroeg stadium gekeken naar de kosten in verschillende bouwsystematieken. De prijs van houtbouw zit veel dichter bij die van traditioneel bouwen dan gedacht wordt.”Van Hoogevest ziet dat gemeenten vaak zeggen veel waarde te hechten aan het gebruik van biobased bouwmaterialen. Het zou in zijn ogen goed zijn als gemeenten bij de daadwerkelijk toepassing van biobased materialen in projecten bijdraagt vanuit de grondprijzen. “Zo kan de overheid het gebruik van biobased materialen een impuls geven.”

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Ontwikkelaar Van Hoogevest wil benadrukken dat Common Woods niet speciaal voor de locatie in Amersfoort bedacht. “Het concept staat los van de plek. Het gaat om het verbinden van bewoners met elkaar en met de natuur om hen heen. Het is het tegenovergestelde van de toenemende individualisering en de verstening van wijken en steden.”
Voor het succesvol realiseren van een wijk als Common Woods is samenwerking essentieel, zegt Van Hoogevest. “Alle partners in het project moeten verantwoordelijkheid nemen, want als iedereen traditioneel focust op zijn eigen werk en taken komen we niet verder.”
Een volgend project als Common Woods zal wat Van Hoogeveste in ieder geval omvangrijker zijn. Met 56 woningen is Common Woods net te klein. Een project van honderd woningen biedt meer mogelijkheden. Het liefst in samenwerking met andere ontwikkelaars en bouwers.”

“Het is het tegenovergestelde van de toenemende individualisering en de verstening van wijken en steden”

“Vanaf dag 1 trokken de planten en struiken vlinders en andere insecten dus we halen de natuur echt de wijk in”