“Zien dat aannemer het werk snapt”

Waterschap Noorderzijlvest betrekt regionale mkb’er graag

Tekst: Geert Hilferink
Foto’s: Waterschap Noorderzijlvest

Voordat een oude brug verwijderd kon worden, werd ernaast eerst een nieuwe brug geplaatst.

Het werkgebied van het waterschap Noorderzijlvest strekt zich uit over negen gemeenten in Groningen, Noordwest-Drenthe en een stukje Friesland. Een gebied met 2.240 km primaire watergangen, 179 waterschapsgemalen, 1.461 stuwen, 51 sluizen en 7.451 duikers. Van de 1.274 bruggen over hoofdwatergangen in het werkgebied, zijn er 86 in onderhoud bij het waterschap.

Marktconsultatie

Bij een recente aanbesteding van peilbesluiten heeft het waterschap vijf mkb-aannemers geselecteerd. “Bij de selectie kijken we altijd of de partijen voldoen aan onze geschiktheidseisen. Zijn ze VCA-gecertificeerd, hebben ze ervaring met soortgelijke werken en hebben ze voldoende financiële en economische draagkracht. Op deze onderdelen moeten ze positief scoren om in aanmerking te komen voor de opdracht”, legt Bijmolt uit, die toevoegt dat bij de gunning van peilbesluiten de CO2-Prestatieladder momenteel nog buiten beschouwing wordt gelaten.

“De inbreng van gespecialiseerde mkb-aannemers zorgt voor continuïteit en kwaliteit op de werken waar een grote aannemer vaak niet de specialisten voor in huis heeft.”

Na deze selectie zijn de vijf partijen samen aan tafel gebracht. “Tijdens een marktconsultatie hebben we ze de ontwerptekeningen van Arcadis voorgelegd en gevraagd: waar kan het slimmer? Moeten de duikers, beschoeiingen of keringen van hout of staal zijn? Waar kunnen we bestrating hergebruiken en waar niet? Waar kan gerecycled beton toegepast worden? Die marktconsultatie leverde veel bruikbare suggesties op en die hebben we verwerkt in de definitieve plannen en aanbesteding.”

De oude brugdelen worden weggetakeld.

Van de gebaande paden

De aangepaste opdracht is vervolgens voor de laagste prijs in de markt gezet. Bijmolt: “Door met deze aanpak van de gebaande paden af te wijken, kunnen we effectieve verbeteringen in het voortraject boven water halen en verwerken.”

Esther de Boer, inkoopadviseur bij het waterschap Noorderzijlvest, vult aan dat het gunnen bijna altijd op basis van de beste prijs-kwaliteitsverhouding gebeurt. “Daarbij selecteren we op de kwaliteit van de inschrijvers, hun ervaringen met soortgelijke werken en – vooral bij de grote opdrachten – de financiële slagkracht van de bedrijven. We willen zien dat een aannemer het werk kan maken.”

De restauratie van de Aduarderzijlen vraagt veel specialistisch vakwerk. Daarom werkt de combinatie van een hoofdaannemer met een sterk gespecialiseerd mkb-netwerk daaromheen ook zo goed

Netwerk van onderaannemers

Zo’n groot project is de restauratie van het sluizencomplex de Aduarderzijlen in Noord-Groningen. “Een cultuurhistorisch werk dat niet iedere aannemer kan restaureren. Daarom is het bij opdrachten als dit project nog belangrijker dat de aannemer beschikt over een netwerk van onderaannemers die de gespecialiseerde onderdelen van het werk kunnen uitvoeren”, zegt Bijmolt. “Vaak zien we onder die onderaannemers veel gespecialiseerde mkb-bedrijven. Hun inbreng zorgt voor continuïteit en kwaliteit op de werken waar een grote aannemer vaak niet de specialisten voor in huis heeft.”

Binnen het werken aan een sluizencomplex zoals de Aduarderzijlen komen veel specialismes bij elkaar. “Vervanging van houten sluisdeuren, herstel van metsel- en voegwerk, het restaureren van natuursteen elementen, vervanging van brugdelen, het komt allemaal samen. Daarom werkt de combinatie van een hoofdaannemer met een sterk gespecialiseerd mkb-netwerk daaromheen ook zo goed.”

Druk op de markt

Het sluizencomplex Aduarderzijlen is een rijksmonument uit 1876 en bestaat uit twee sluizen en drie bruggen. “Er zitten in Noord-Nederland zes aannemers die dit werk aankunnen en die hebben we alle zes benaderd om mee te doen aan de procedure”, zegt De Boer. Twee van deze zes bedrijven gaven aan mee te willen doen in de aanbestedingsprocedure.

“We weten elkaar te vinden en maken gebruik van elkaars kracht.”

Daarop besloot het waterschap de aanbesteding op de website te publiceren. Volgens Bijmolt heeft het waterschap in eerste selectie van voorkeurspartijen bewust niet verder dan Zwolle gezocht. “Wij vinden het belangrijk dat onze opdrachtnemers niet dagelijks vele uren kwijt zijn aan woon-werkverkeer. Hoe duurzaam is het om mensen van Amersfoort naar Aduarderzijl te laten rijden? Daarom hebben we bij het selecteren van de drie voorkeurspartijen bij Zwolle de grens getrokken.”

Social return belangrijk

“De eerste drie partijen die aan onze eisen voldeden hebben we toegevoegd, waarna we met vier inschrijvers de aanbestedingsprocedure zijn ingegaan”, licht De Boer toe. Zeker bij de grote werken hecht het waterschap veel waarde aan social return als gunningscriterium. “We vinden dat we als overheidsorganisatie een voorbeeldfunctie hebben dus de voorwaarde dat de inschrijvers erkend leerbedrijf moeten zijn, telt zwaar voor ons.”

Daarnaast gelden de al eerder benoemde criteria als VCA-certificering en de ervarings- en omzeteisen van soortgelijke werken. “We bekijken echt per project welke eisen we in de aanbesteding extra laten wegen omdat niet ieder project hetzelfde is.”

Grote impact op omgeving

Bij de aanbesteding van de restauratie van de Aduarderzijlen lag een belangrijke nadruk op social return. “Het herstelwerk aan het sluizencomplex is een geweldige leeromgeving dus het zijn van een erkend leerbedrijf was een vereiste”, aldus De Boer, die toevoegt dat de praktijk inmiddels laat zien dat de aanwezige leerlingen er ook waardevolle werkervaring opdoen.

Maar ook het kennen van de lokale en regionale samenleving woog zwaar. “In een project als deze betekent de tijdelijke afsluiting van een brug of weg vaak dat een deel van de regio kilometers moet omrijden om over het water te komen. De impact op de omgeving is groot en dat vraagt veel van de omgeving. Het maakt communicatie met de lokale overheden en zeker met de inwoners enorm belangrijk. Ook daarvan willen we zien dat inschrijvers daar ervaring mee hebben in soortgelijke projecten. Je wilt zien dat een aannemer het werk ook snapt.”

Elkaar vinden

Aannemer Oosterhof Holman kreeg het werk aan de Aduarderzijlen uiteindelijk gegund en begin 2022 zijn de restauratiewerkzaamheden begonnen. “Samen met deze aannemer en de onderaannemers die bij het werk betrokken zijn, kunnen we het project goed uitvoeren. De contacten met omwonenden en inwoners van Aduarderzijl zijn goed. Onze positieve ervaringen met het mkb worden ook hier weer bevestigd. We weten elkaar te vinden en maken gebruik van elkaars kracht.”