‘We maken bijna alles met een bouwteamgedachte’
Kademuren, damwanden, vlonders, steigers en vooral (beweegbare) bruggen in hout, staal, beton en composiet. Van ontwerp, engineering, productie en oplevering, alles doet Damsteegt met eigen mensen. Daarom voeren opdrachtgevers bij voorkeur samen met deze specialist hun projecten in bouwteamverband uit.
Mbk’er Aannemersbedrijf Damsteegt is specialist in kleine en middelgrote bruggen
Tekst: Arie Grevers
Foto’s: Kees Stuip en Damsteegt bv
Het begint 30 jaar geleden heel kleinschalig in de buurt van Meerkerk, provincie Utrecht. Gerrit Damsteegt gaat op pad om beschoeiingen en kleine bruggen aan te leggen. Eerst in siertuinen voor particulieren, maar al snel weten gemeenten, waterschappen en projectontwikkelaars hem te vinden voor omvangrijkere waterwerken. Het gehuurde pand wordt te klein om de bruggen van beton, hout, staal en later ook van composiet te maken. De opdrachten nemen in verscheidenheid en omvang toe. Het gaat echt crescendo vanaf 2016 als een splinternieuw bedrijfspand in gebruik wordt genomen. Daarin zijn kantoren voor onder meer het bedrijfsbureau (15 mensen) ondergebracht alsmede drie productiehallen, twee voor betonnen en één voor composietbruggen. Op steenworpafstand zijn de productielocaties voor houten en stalen bruggen gevestigd en ligt een buitenterrein van 35.000 vierkante meter voor opslag van materieel en materiaal. Wat begon als een eenmanszaak met een kantoortje aan huis is uitgegroeid tot aannemersbedrijf Damsteegt waar in totaal 125 medewerkers in vaste dienst werken, dat is inclusief de dochterbedrijven Composite Structures B.V., Gripstrip B.V. en Zederik Bouw. Verder heeft de aannemer samen met de Beens Groep de aparte onderneming Kademuren BV opgericht, in eerste instantie om de ernstig aangetaste binnenstedelijke kademuren in de Utrechtse binnenstad te herstellen. De samenwerking met Sky-Infra zorgt voor slagkracht in de uitvoering van grondwerk, riolering, asfalt, bestrating en cultuurtechniek. Maar, benadrukt Hans de Wit, bedrijfsleider en lid van het directieteam: “We zijn vooral een allround-aannemer van waterwerken bestaande uit bruggen, kaden, vlonders, steigers, beschoeiingen en damwanden. Waarbij het zwaartepunt ligt bij bruggen. De overige werkzaamheden voeren we meestal uit in het verlengde van een opdracht voor een nieuwe of te vervangen brug. Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld een project in gemeente Lansingerland gehad. Dat werk omvatte: de aanleg van twee bruggen en van 500 meter fietspad, tevens het verleggen van de rijbaan en de reconstructie van een rotonde.”
Hans de Wit, bedrijfsleider en lid van het directieteam bij Damsteegt: “Het bouwteam past ons als een jas. De opdrachtgever ervaart de breedte van ons bruggenadvies als buitengewoon aangenaam. We kunnen snel schakelen tussen de verschillende materialen.”
Repeterend brugontwerp past goed
In welk segment van de bruggenmarkt opereert Aannemersbedrijf Damsteegt?
“Voor de vernieuwing van de Van Brienenoordbrug moet je niet bij ons zijn. Ik zeg altijd: we kunnen alles maken wat door de deuren van onze productiehallen past. En dat kan een bruggetje over een waterpartij in de tuin van een particulier zijn en – wat vaker voorkomt – middelgrote bruggen. En ook beweegbare bruggen, zo hebben we begin dit jaar in drie maanden drie beweegbare bruggen vervangen bij een tweetal gemeenten. Qua prijs moet je denken aan een range tussen enkele duizenden euro‘s tot meer dan een miljoen euro per brug. Vooral grotere series van identieke bruggen liggen ons goed. Onlangs nog hebben we een project van 26 bruggen aangenomen voor een nieuwbouwwijk in Almere. Het maken van een repeterend ontwerp en bijpassende bouwmethode past ons perfect. Met voor de klant tijdwinst en daarmee minder overlast. En dat doen we allemaal in eigen huis van de productie, het voorbereidende werk, het ontwerp, de engineering en ook het plaatsen en afwerken van de elementen op locatie. Als we productiecapaciteit over hebben, prefabriceren we ook voor derden. Zo hebben we dit jaar bijvoorbeeld ringslangputten geleverd aan een bedrijf dat deze reptielen aantrof op de bouwlocatie en maatregelen moest nemen.”
Van ontwerp tot oplevering
Hans de Wit werkt nu ongeveer tweeënhalf jaar bij Aannemersbedrijf Damsteegt. Daarvoor heeft hij vijftien jaar bij een aannemer gewerkt die georiënteerd was op wegenbouw en grondwerk. “Een enorm verschil. Bij mijn vorige werkgever had je te maken met projectlooptijden van twee tot soms drie jaar. Hier zijn we per object zelden langer dan twee tot drie weken buiten aan het werk. Wat mij telkens weer verrast: veelopdrachten worden samen met de opdrachtgever in bouwteamverband uitgevoerd. Dat kwam ik een paar jaar geleden bijna niet tegen.”
In een notendop ziet het hele proces van aanvraag tot oplevering bij Damsteegt er als volgt uit. Is het een EMVI-aanbesteding dan gaat een plannenschrijver aan de slag en die weet zich geruggensteund door de afdeling werkvoorbereiding/calculatie. Hans de Wit houdt daarbij op grond van zijn ervaringen de vinger aan de pols. Als vervolgens de calculatieafdeling zijn werk gedaan heeft en het werk is gegund dan wordt de afdeling werkvoorbereiding in stelling gebracht. De ingenieurs en constructeurs gaan aan de slag. Ze ontwerpen, berekenen varianten en onderhouden nauw contact met de opdrachtgever. Dan wordt de brug gemaakt en aansluitend vervoerd naar de bouwlocatie, waar in koppels gewerkt wordt. Twee mensen plaatsen of vervangen de gehele brug, daar is geen uitvoerder bij. Elk project wordt ondergebracht bij één projectbegeleider. Die is van ontwerp tot oplevering betrokken en verantwoordelijk voor het project.
Hans: “De lijnen zijn dus zeer kort als je de mensen voor het hele proces in eigen huis hebt. Als een productiemedewerker een foutje constateert, staat hij bij wijze van spreken binnen een minuut aan de tafel van de verantwoordelijke ontwerper.”
Werken in bouwteam geeft minder gedoe
Het bouwteam past goed bij Aannemersbedrijf Damsteegt, zegt Hans de Wit. “We zijn behalve een producerende en uitvoerende ook een adviserende partij. Dat is goed te illustreren aan de hand van een voorbeeldopdracht. Het gaat om vier stalen bruggen. We signaleren op een bepaald moment, dat er leverantie- en financieringsproblemen optreden. Dat komt voor, zeker als de budgetten gebaseerd zijn op prijzen van twee jaar geleden. Wij kunnen dan snel schakelen en een voorontwerp maken in vier verschillende materialen. Blijf je bij staal, dan ben je bij wijze van spreken voor één brug al driekwart van het plafondbedrag kwijt. Maar kies je voor een optimalisatie in beton of composiet dan kun je ze alle vier realiseren binnen het plafondbedrag. Wij hebben geen voorkeur voor het toe te passen materiaal en adviseren daarom altijd de beste oplossingvoor de specifieke locatie. Ook kunnen we voorstellen doen over de detaillering en het afwerkingsniveau. De uiteindelijke keuze ligt bij de opdrachtgever. Maar deze ervaart de breedte van ons advies doorgaans als buitengewoon aangenaam. Het bouwteam is eigenlijk de manier om ons soort werken te realiseren. Je kunt goed in een open verhouding de risico’s bespreekbaar maken en dat zorgt voor minder gedoe. Dat is bijvoorbeeld in een UAVgc-contract veel lastiger.”
Grootste geprinte fietsbrug
Hans kan enthousiast vertellen over de vele projecten die op zich allemaal een uniek karakter hebben en buitengewoon interessant zijn. Helaas zijn er in het kader van dit artikel maar een paar te belichten. Europa’s grootste geprinte fietsbrug mag daarbij niet ontbreken.
De gemeente Lansingerland wilde een brug en stelde in de uitvraag een duuzaamheidscriterium. Dat triggerde het ontwerpteam van Aannemersbedrijf Damsteegt om een geprinte brug voor te stellen. Een waagstuk want het ging om een forse brug van 6 meter breed en twaalf meter lang. Dat was nog nergens vertoond. Maar wat is er duurzaam aan een geprinte brug? Hans: “De brug is gemaakt van kunststofgranulaat. En als je over honderd jaar de brug wilt slopen, kun je het granulaat weer voor 100 procent hergebruiken. Dus maximaal circulair.”
Dat is niet mogelijk bij de composietbruggen die Damsteegt maakt door vacuüminjectie. Een procedé waarbij je een schuimkern omwikkelt met weefsel. Vervolgens injecteer je hars in het weefsel en trek je de vorm vacuüm. Het composietenomhulsel van de schuimkern wordt knoerthard en is hierdoor moeilijk te hergebruiken. Vooralsnog kun je met de vrijkomende materialen weinig, maar ook hier zijn we bezig met onderzoek naar andere methoden voor hergebruik van de materialen.”
Optimaliseren van het ontwerp
In Zoetermeer heeft Damsteegt recent zes houten bruggen vervangen door betonnen bruggen. Hans: “Geen van de houten bruggen was qua lengte dezelfde. Het is arbeidsintensief als je zes verschillende betonnen bruggen gaat maken. Daarom heeft onze constructeur de bruggen zo ontworpen dat het middendeel tussen de steunpunten bij elke brug hetzelfde is en de delen tussen steunpunt en landhoofd variabel. Maar ook daar is zoveel mogelijk naar gelijkvormigheid gestreefd. Bovendien hebben alle bruggen dezelfde randafwerking gekregen. Zo konden we de opdrachtgever een optimaal economisch verantwoord aanbod doen.”
Wkb – houd rekening branchespecifieke zaken!
De meeste bruggen die uit de productiehallen van Damsteegt rollen, vallen vanaf 1 januari 2024 onder de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Wat zijn op dit punt de verwachtingen/ervaringen? Hans de Wit: “We hebben ongeveer tien proefprojecten gedraaid. Daar hebben we veel van geleerd. De documenten die we moeten indienen onder de wet verschillen niet zo heel veel van de keuringen die we nu al uitvoeren voor de certificaten waaronder we werken. Maar we hebben wel wat kanttekeningen. Nu is het nog zo, dat je bij de gemeente meldt, wanneer je gaat starten. Dan komt er in opdracht van de gemeente vaak éénmalig een bouwinspecteur kijken in onze productiehal waar de stort plaatsvindt. En dat is het dan. Volgens de letter van de Wet kwaliteitsborging kan de kwaliteitsborger bij elk element dat gestort moet worden komen controleren. En dat kan leiden tot fricties in onze stortplanning. Deze volgt namelijk de voortgang op de bouwlocatie. Die kan wel eens afwijken van wat we ons hebben voorgenomen. Bijvoorbeeld doordat er beschermde flora of fauna wordt aangetroffen. Daar kunnen we flexibel op inspelen door een element voor een ander project te storten. Maar als we bij de kwaliteitsborger aangeven dat we morgen willen storten en hij geeft aan dat hij pas volgende week tijd heeft, dan kunnen de mensen buiten niet verder. Dit is onze grootste zorg. Daar moeten we gezamenlijk een modus voor vinden. Ook ben ik benieuwd hoe de kwaliteitsborger omgaat met elementen die onze collega’s bijvoorbeeld over de grens laten produceren. En kan de kwaliteitsborger inspelen op de noodzakelijke flexibiliteit die wij in ons productieproces hebben ingebouwd? Als dat niet zo is, trekt dat een zware wissel op de doorlooptijd/levertermijn en de hinder voor de omgeving. Bij een project in Zoetermeer, één van de proefprojecten kwaliteitsborging, hebben we vijf vrijwel identieke bruggen gemaakt. De kwaliteitsborger heeft daar vertrouwen in ons product en zegt: jullie werken met dezelfde kist, en dezelfde prefab wapening. Misschien hoef ik er dan straks, als de wet eenmaal van kracht is, niet telkens bij te zijn. Maar het is nog niet officieel vastgelegd en er zijn meerdere kwaliteitsborgers.
Oefenland
Aannemersbedrijf Damsteegt wil graag het enthousiasme voor het vak delen met leerlingen van basisscholen, middelbare scholen en mbo-opleidingen. Daarvoor hebben ze een brug ontwikkeld die je gemakkelijk in elkaar kunt zetten en even snel weer demonteren. Deze ligt in een rustig hoekje op het terrein. Op gezette tijden komen daar schoolklassen om te ervaren hoe je met hulp van leermeester Arie een brug kunt maken. Om het spectaculair temaken, komt er een telescoopkraan van Boer BV uit Meerkerk aan te pas die het hijswerk verricht. Hans de Wit: “We willen laten zien dat de bouwsector heel veelzijdig is. Ik vind het de mooiste branche die er bestaat. Door jouw toedoen ontstaan er bruggen en gebouwen waar je langs kunt lopen en tegen je kinderen en later je kleinkinderen kunt zeggen: daar heb ik aan meegewerkt.”