Vijf jaar Volandis: toegevoegde waarde en nog veel missiewerk
Het kennis- en adviescentrum voor duurzame inzetbaarheid Volandis bestaat vijf jaar. Hoe heeft deze organisatie zich in die vijf jaar ontwikkeld en is er reden om te proosten op het eerste lustrum? Uit een kleine rondgang blijkt dat er mooie ontwikkelingen te zien zijn, maar dat er ook nog veel missiewerk te verzetten is, met ‘de waan van de dag’ als groot gevaar.
Als opvolger van Arbouw en Fundeon kreeg Volandis in 2016 van sociale partners de opdracht om gezond en veilig werken en de ontwikkeling van werknemers integraal aan te pakken. Werknemers die vallen onder de cao Bouw en Infra kunnen kosteloos gebruikmaken van het pakket Individugerichte Preventiezorg.
Deze individugerichte preventiezorg is zo geregeld dat werkgevers er weinig omkijken naar hebben. Door de vinger aan de pols te houden, blijft een werknemer niet nodeloos met klachten rondlopen en kan actief aan een oplossing worden gewerkt. Werknemers blijven zo gemotiveerd en vitaal aan het werk. Bovendien worden ze uitgedaagd om actief na te denken over de eigen duurzame inzet.
PAGO en DIA
De integrale aanpak van veilig en gezond werken in combinatie met de ontwikkeling van werknemers is vertaald in het uitbreiden van de vertrouwde vierjaarlijkse PAGO met een DIA-adviesgesprek. “Daarvan is Volandis dan ook vooral bekend in de bouw en infra”, zegt Cees van Dongen van de Stichting EDI. “Wij zijn een van de vijf tweedelijnspartners van Volandis waar werknemers terecht kunnen als uit het DIA-gesprek blijkt dat ze met vragen, opleidingswensen of problemen zitten.”
Kees van Dongen:
“Vaak wringt er iets en als dat wringen gaat overheersen, vertroebelen zaken.”
Kees van Dongen
Die vragen hebben volgens Van Dongen vooral betrekking op thema’s als ‘hoe kan ik gezond mijn pensioen halen in de bouw en infra?’, ‘ik wil een opleiding volgen’ of ‘zit ik in mijn huidige werk wel op mijn plek?’. Van Dongen: “Vragen waarop ze zelf het antwoord niet snel vinden en in sommige gevallen ook niet direct aan hun werkgever durven te stellen omdat ze bang zijn dat dit gevolgen kan hebben voor hun carrière. Bij een onafhankelijke organisatie durven ze zo’n vraag vaak makkelijker neer te leggen.”
Zand in de motor
Hoewel de DIA-gesprekken en doorverwijzingen naar de tweedelijnspartners wat stroef op gang leken te komen, zat er volgens Van Dongen wel degelijk een mooie stijgende lijn in. “Helaas strooide Corona vorig jaar wel wat zand in de motor, maar we zien nu dat het weer aantrekt.” Het nieuwe Pensioenakkoord speelt hierin een versterkende rol. “We zien nu meer oudere werknemers met vragen over hoe ze gezond het pensioen kunnen halen, lichamelijk maar ook financieel. Daarnaast spelen zaken als belastbaarheid en de invulling van hun verdere loopbaan daarin een rol.”
‘Veel meer dan PAGO en DIA’
Als AFNL-bestuurder en cao-onderhandelaar ziet Snellen dat Volandis veel meer doet dan alleen PAGO en DIA. “Zo werken ze hard aan de Arbo-catalogussen, worden de vroegere A-bladen geüpdatet en wordt op tal van andere plekken hard aan gezond werken, veiligheid, kennis en kundegewerkt. Nadeel voor Volandis is dat ze voortkomen uit Fundeon, een grote en best logge organisatie. Er zijn destijds doelstellingen meegegeven aan Volandis, die te hoog gesteld zijn.”
Als voorbeeld noemt Snellen het doel om 80 procent van alle werknemers te laten deelnemen aan de PAGO en DIA-gesprekken. “Dat is erg ambitieus, misschien zelfs wel te ambitieus. Ik denk dat zo’n doelstelling niet heilig verklaard moet worden om te bepalen of Volandis wel of niet slaagt. Belangrijker is om te kijken naar de effecten van deze gesprekken. Zijn werknemers en werkgevers er tevreden over?”
Gezien de vierjaarlijkse periode waarin de PAGO plaatsvindt, gaat het komende jaar uitwijzen hoe succesvol de aanpak is. Snellen: “In 2016 zijn de eerste gesprekken en doorverwijzingen geweest en deze groep wordt nu weer opnieuw opgeroepen. Gaan zij terugkomen of niet? Dat gaat een belangrijke graadmeter zijn van het succes.”
Toegevoegde waarde
Ook Arno Snellen, DGA van Gebroeders SnellenBV en cao-onderhandelaar namens AFNL heeft als werkgever gemerkt dat Volandis in het begin wat stroef op gang kwam. “Ik heb vanuit beide rollen te maken met Volandis en voor werkgevers was Volandis ‘het nieuwe Fundeon’. Voor veel – vooral kleine – ondernemers heeft het wel even geduurd voor de nieuwe situatie helemaal duidelijk was.”
Toch is Snellen als werkgever van mening dat Volandis de afgelopen vijf jaar haar toegevoegde waarde heeft bewezen. “Niet alleen met de invulling en uitvoering van de PAGO en DIA-gesprekken, maar ze hebben zich het afgelopen jaar vooral laten zien als partner van de bouw met de Corona Helpdesk. Daar hebben we als branche enorm veel aan gehad en Volandis heeft zich daarmee goed op de kaart gezet.”
Zelfinzicht
Een van de belangrijke leerpunten in een DIA-traject is volgens Van Dongen het krijgen van zelfinzicht. “Het gebeurt regelmatig dat een werknemer doorverwezen wordt omdat hij het gevoel heeft vast te lopen bij zijn huidige werk. Is dit nu wat ik nog tot mijn pensioen wil doen, is dan de centrale vraag. In zo’n geval gaan we met de werknemer samen zijn situatie en zijn huidige functie en rol in het bedrijf kijken. Op basis van zelfinzicht komt hij er dan in veel gevallen achter dat hij eigenlijk best goed zit en het ook wel naar zijn zin heeft, maar dat er iets speelt wat het gevoel van vastlopen veroorzaakt.”
Daar ligt vaak de bron. “Vaak wringt er iets en als dat wringen gaat overheersen, vertroebelen zaken. Door daarover het gesprek met de werkgever aan te gaan, lossen veel problemen zich op. Vaak levert het zelfs beter gemotiveerde medewerkers op die nog jarenlang met veel plezier en inzet binnen het bedrijf werken.
Te weinig gebruik
Zowel Snellen als Van Dongen constateren wel dat werknemers in hun ogen nog te weinig gebruik maken van de diensten van Volandis en haar partners. Snellen: “Het is echt een mooi instrument dat goed werkt. Het kan werknemers echt verder brengen en een belangrijke rol spelen in een veilige, gezonde en prettige toekomst in de bouw of infra. Als je die voordelen afzet tegen de deelname, is het jammer dat niet veel meer werknemers er gebruik van maken.”
Arno Snellen:
“Niet alleen met de invulling en uitvoering van de PAGO en DIA-gesprekken, maar ze hebben zich het afgelopen jaar vooral laten zien als partner van de bouw met de Corona Helpdesk.”
Volgens Van Dongen is er op dat vlak nog ‘wel wat missiewerk te doen’. “In de bijna drie jaar dat wij nu met Volandis samenwerken hebben we ongeveer vijfhonderd werknemers begeleid. Dat kunnen er veel meer worden als er structureel aandacht komt voor het belang van duurzame inzetbaarheid. Vaak leven werknemers en werkgevers bij de waan van de dag en dat is meteen een van de grote gevaren. In die drukte verdwijnt het vaak snel naar de achtergrond.”
Vliegwiel
De naam Volandis is afgeleid van het Spaanse woord ‘volante’, wat vliegwiel betekent. De organisatie wil een vliegwiel zijn voor persoonlijke en maatschappelijk wenselijke ontwikkelingen van en rondom ondernemers en medewerkers in de bouw en infra.
Volandis richt zich daarbij op het optimaal ondersteunen van werknemers en werkgevers bij hun invulling van duurzame inzetbaarheid. Daarnaast wil de organisatie deze groepenuitdagen om hiermee zelf aan de slag te gaan.