Stikstof brengt regionale terugslag in de woningbouw
In ruim honderd gemeenten vlakbij Natura 2000-gebieden is woningbouw sneller gedaald dan gemiddeld. Overijssel is met een terugloop van 22,5 procent de grootste daler. De gemeenten waar klimaatneutraal en natuurinclusief wordt gebouwd, zien wel een toename van nieuwe woningbouw bij natuurgebieden. Dat blijkt uit een analyse van woningen in aanbouw door ABN AMRO en de Geodienst van de Rijksuniversiteit Groningen.
In gemeenten dichtbij Natura 2000-gebieden zijn 7,2 procent minder woningen gebouwd. De stikstofcrisis heeft op die plekken zijn uitwerking op de woningbouw niet gemist. In 104 gemeenten die zich in de buurt van Natura 2000-gebieden bevinden, daalde de woningbouw in één jaar tijd fors.
Zo nam de bouw van nieuwe woningen in gebieden die op maximaal vijf kilometer afstand liggen van een Natura 2000-gebied veel sterker af (-7,2 procent) dan het landelijk gemiddelde (-4,1 procent). De gevolgen van het stikstofvraagstuk verschillen echter per regio, zo blijkt uit de recent gepresenteerde analyse waarvoor in kaart gebracht is hoeveel woningen er op 1 januari 2020 zijn gebouwd in vergelijking met een jaar eerder.
-22,5 procent in Overijssel
Hoewel de woningbouw in de buurt van kwetsbare natuur niet volledig tot stilstand is gekomen, zijn de regionale verschillen groot. Gemiddeld wordt in de provincies bijna de helft van de woningen gebouwd op maximaal vijf kilometer afstand van Natura 2000-gebieden. In Zeeland, Limburg, Overijssel en Gelderland is dat veel meer. Koplopers zijn Zeeland (87 procent) en Gelderland (83 procent), waar een groot kwetsbaar natuurgebied – de Veluwe – ligt. Dit staat in schril contrast met Groningen (7,4 procent).
In Overijssel liggen de meeste kwetsbare natuurgebieden. Daar was sprake van een daling van 22,5 procent van het totale aantal woningen in aanbouw: de grootste overall afname van alle provincies.
In een aantal gebieden die zich tussen vijf en tien kilometer van Natura 2000-gebieden bevinden, nam het aantal woningen in aanbouw juist toe. Dat geldt voor verschillende middelgrote steden, zoals Almelo en Alkmaar, maar ook voor randgemeenten van grote steden, zoals Amstelveen, De Bilt en IJsselstein.
Klimaatneutraal en natuurinclusief
Niet alle gemeenten in de buurt van Natura 2000-gebieden hebben minder nieuwe woningen in aanbouw. Zo lukt het verschillende gemeenten wél om meer nieuwe woningen te bouwen of de daling te beperken. Hieruit kunnen andere gemeenten volgens ABN AMRO lessen trekken. “In het afgelopen jaar zijn veel gemeenten strengere eisen gaan stellen om de woningbouw ondanks de stikstofproblematiek doorgang te laten vinden. Bijvoorbeeld door met natuurorganisaties af te spreken dat de bouw van nieuwe woningen niet voor extra stikstofuitstoot zorgt of dat negatieve effecten worden gecompenseerd”, zegt Madeline Buijs, sectoreconoom Bouw en Vastgoed van ABN AMRO. “Ook stellen zij extra voorwaarden aan nieuwbouw, om te zorgen dat dit zo veel mogelijk klimaatneutraal en natuurinclusief gebeurt, bijvoorbeeld door ruimte te creëren voor nesten van vogels en vleermuizen. Deze maatregelen zorgen ervoor dat de woningbouw door kan gaan.”