EIB: ‘Bouw volgt coronamaatregelen goed op’

In totaal hebben 170 bedrijven met personeel, 170 zzp’ers en 1.400 werknemers hun ervaringen met de onderzoekers van het EIB gedeeld. De eerste conclusie is dat de bouw doorwerkt met inachtneming van de gestelde maatregelen om verspreiding te voorkomen.

Extra schoonmaak

Circa drie van de vijf bedrijven stellen schoonmaakmiddelen en mondkapjes beschikbaar en laten vaker de keten en toiletten schoonmaken. Meer dan 80 procent van zowel de werknemers als de zzp’ers op een bouwplaats wast nu ook vaker hun handen. Slechts minder dan 10 procent maakt gebruik van mondkapjes. Ongeveer vier op de tien bedrijven, werknemers en zzp’ers geven aan niet meer gezamenlijk te reizen tijdens het woon-werkverkeer. Zo’n 70 procent van de bedrijven zegt minder mensen tegelijkertijd op een bouwplaats te laten werken.

Van de werknemers en zzp’ers geeft 30 procent aan minder mensen in hun werkomgeving te ervaren. Naast bovengenoemde maatregelen noemt een klein deel van de ondervraagden ook nog andere maatregelen, zoals het houden van pauzes in shifts of het verstrekken van hesjes met de tekst ‘1,5 meter afstand’.

Opdrachtgevers zijn terughoudend in het leggen van fysieke contacten en stellen door onzekerheid over de toekomst projecten uit.

Ziekteverzuim sterk opgelopen

Mensen met (lichte) ziekteverschijnselen worden gevraagd niet op hun werk te verschijnen. Bij twee op de vijf bedrijven ligt het ziekteverzuim nu hoger dan gebruikelijk. Normaal in deze tijd van het jaar worden bij bedrijven met 5 of meer personeelsleden 2 op de 100 werknemers ziek werden gemeld. Bij de bedrijven met een hoger ziekteverzuim is het aantal ziekmeldingen vijfmaal hoger. Binnen deze groep hebben bij B&U-bedrijven 10 op de 100 werknemers zich ziekgemeld en bij GWW-bedrijven 8 op de 100. Bij de werknemers geeft ruim 10 procent van het bouwplaatspersoneel en 5 procent van het UTA-personeel aan zich in de afgelopen maand (uit voorzorg) te hebben ziekgemeld.

Vertraging aanvoer bouwmaterialen

Ook leveranciers en transporteurs ervaren de gevolgen van corona. Meer dan de helft van de bedrijven ervaart problemen rond de aanvoer van bouwmaterialen. Bij B&U-bedrijven zijn de problemen groter dan bij bedrijven in de GWW en zzp’ers. Bij ongeveer twee op de tien bedrijven leidt dit tot vertraging in de doorlooptijd van de projecten.

Uitstroom van buitenlandse arbeidskrachten

Al snel na de afkondiging van de eerste maatregelen tegen verdere verspreiding van corona waren er geluiden dat buitenlandse arbeidskrachten massaal terugkeerden naar het land van herkomst. In de bouw lijkt hiervan voorlopig nog geen sprake. Ongeveer 10 procent van de bedrijven met personeel en 20 procent van de zzp’ers zien het aantal buitenlandse arbeidskrachten op de bouwplaats teruglopen. Het gaat vooral om Polen, Roemenen en Bulgaren. De mate waarin de bedrijven de buitenlandse arbeidskrachten zien afnemen verschilt sterk. Bedrijven met personeel schatten de daling op gemiddeld een kwart, terwijl de zelfstandigen de daling met 30 procent groter inschatten. Hierbij kan worden aangetekend dat zzp’ers bij deze vraag veel vaker dan bedrijven aangeven niet te weten of er minder buitenlandse arbeidskrachten op de bouwplaats werken.

Zo’n 70 procent van de bedrijven zegt minder mensen tegelijkertijd op een bouwplaats te laten werken.

Minder nieuwe opdrachten

De meeste lopende bouwactiviteiten gaan door, maar de stroom aan nieuwe opdrachten neemt af. Een groot deel van zowel de bedrijven met personeel als de zzp’ers merkt nu al de gevolgen van de coronacrisis voor hun toekomstige opdrachten. Slechts een op de tien bedrijven met personeel en twee op de tien zzp’ers ervaren nog geen terugval in nieuwe opdrachten. Het zijn vooral de offerteverzoeken die nu teruglopen. Hiernaast geldt voor een deel van de bedrijven dat opdrachten niet door gaan en offerteverzoeken worden ingetrokken.

Terugloop offerteverzoeken

Zowel de bedrijven met personeel in de B&U en de GWW als zzp’ers is gevraagd in welke mate de offerteverzoeken in de afgelopen maand zijn teruggelopen. Gemiddeld gaat het om een terugval van 30 procent voor zzp’ers, een kwart voor B&U-bedrijven en 20 procent voor GWW-bedrijven. Deze terugval in offerteverzoeken zal doorwerken naar de productie in de komende tijd, aldus het EIB in de notitie.
Als belangrijkste redenen voor de terugval in offerteverzoeken wordt aangegeven dat opdrachtgevers terughoudend zijn in het leggen van fysiek contacten en dat opdrachtgevers door onzekerheid over de toekomst projecten uitstellen.

Financiële reserves

De bedrijven met personeel en zzp’ers is eveneens gevraagd of zij denken door de coronacrisis in financiële problemen te komen. Het is voor bedrijven moeilijk in te schatten hoe lang de coronacrisis duurt en welke gevolgen deze zal hebben voor hun omzet. Bijna een kwart van deze bedrijven geeft aan niet te weten wat de coronacrisis voor het voortbestaan van hun bedrijf gaat betekenen.
Grofweg de helft van de bedrijven met personeel en zzp’ers zegt over voldoende financiële reserves te beschikken om zonder overheidssteun de coronacrisis voorlopig te kunnen overleven. Grofweg een vijfde van de bedrijven heeft overheidssteun nodig om de crisis te kunnen overleven. Slechts een relatief klein deel denkt ondanks de overheidssteun toch in problemen te komen. Het zijn vooral de kleinere bedrijven die over onvoldoende reserves beschikken.

Ondersteuningsmaatregelen

Ruim een op de tien zzp’ers in de bouw geeft aan dat ze momenteel al gebruik maken van ondersteuningsmaatregelen van de overheid of van plan zijn dit te gaan doen. De meerderheid heeft de tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers aangevraagd. Daarnaast wordt ook het bijzonder uitstel van betaling (belastingmaatregel voor ondernemers) door ondervraagden genoemd.