Modulaire houtbouw voor groene woonbuurt
Aan de rand van Rosmalen realiseert NBVT-lid Barli STEK, een groene woonbuurt. De tweehonderd woningen zijn stuk voor stuk geprefabriceerd, modulair en uit hout. De doorlooptijd van één kant-en-klare module is zeventien dagen. En dat tempo kan nog flink omhoog!

Barli gebruikt Swisspearl vezelcementplaten als dampopen waterkerende en brandwerende laag en windstopper in dak en gevel.
De groene woonbuurt omvat een mix van studio’s, duowoningen, appartementen en eengezinswoningen. De tweehonderd huizen van STEK zijn stuk voor stuk geprefabriceerd, modulair en uit hout. Eén STEK-module heeft een doorlooptijd van zeventien dagen. In de slimme nieuwe fabriekshal die Barli kortgeleden opende ligt het tempo nog flink hoger. Projectleider Niels Versantvoort: “Daar leveren we elke zes dagen een module af, dankzij een mobiele vloer die onze modules langs 23 vaste werkstations transporteert.”
Modulaire prefab houtbouw heeft de wind in de rug; geen gehannes met stikstof op de bouwplaats, hernieuwbaar hout als hoofdbestanddeel, een vast bouwconcept als fundament van een geolied productieproces. Bij Barli staat dat concept aan de basis van modules waarmee het bedrijf woningen produceert van veertig tot 115 vierkante meter groot. De bouwplaats doet alleen nog dienst als afbouwlocatie. Dat levert een extra pluspunt op; minder overlast voor omwonenden.

Studio’s in aanbouw. Om de aansluitingen tussen de modules te controleren worden woningen in de fabriek geschakeld opgebouwd in de configuratie waarin ze later op de bouwplaats worden geassembleerd.
Woonbuurt STEK in Rosmalen laat zien dat prefab modulaire houtbouw veel oud zeer voorbij is. Hier geen repeterende stroken die zonder aandacht voor de locatie geplaatst zijn, of nieuwbouw waar bij plaatsing al meteen de tijdelijkheid van af te lezen is. STEK heeft een stevig stedenbouwkundig plan als onderlegger en is met veel aandacht voor en samen met de bewoners ontwikkeld door twee corporaties – in samenspraak met een architect.

In de begane grond vloer van elke module wordt vloerverwarming verwerkt. Op de achtergrond complete bodemplaten.
De eerste 121 woningen van STEK staan inmiddels, losjes gegroepeerd rond acht gemeenschappelijke erven en aan wadi’s. De bewoners hebben een gemeenschapsgebouwtje voor allerlei sociale activiteiten. Zij beheren gezamenlijk het gedeelde groen van het eigen erf en zorgen voor de gemeenschappelijke groentetuin. Ook spullen en mobiliteit worden in STEK waar mogelijk gedeeld. En dat allemaal in een buurtje met uitsluitend sociale huur. Iets meer dan de helft van de straks tweehonderd woningen in STEK staan er voor tenminste vijftien jaar, de rest is bedoeld als permanente woning.

Niels Versantvoort.
STEK
STEK bestaat uit twaalf erven met tweehonderd woningen. De duurzame houtbouwwoningen zijn voor meer dan vijftig procent biobased. De buurt in Rosmalen wordt gerealiseerd in drie fases. Fase 1 en Fase 2 staan inmiddels; Barli produceerde en assembleerde voor woningcorporatie Zayaz in Fase 1 dertig woningen, voor Zayaz en corporatie Joost kwamen daar in Fase 2 nog eens 91 woningen bij. Kortgeleden ging fase 3 van start; de bouw en assemblage van 56 woningen en 24 gestapelde appartementen aan de vier laatste erven van STEK.
De prefabwoningen van Barli zijn in STEK gearrangeerd in kleine blokjes van drie tot zes woningen; studio’s met separate slaapruimte en berging (veertig vierkante meter), duo-woningen met twee slaapkamers (55 vierkante meter) en familiewoningen met drie slaapkamers (negentig vierkante meter). De blokjes hebben een uitgesproken hoofdvorm en kap – mansarde, zadeldak of ‘kuif’. Ook de gevelbekleding varieert. De woningen in STEK hebben een lichte of donkere geprofileerde staalbeplating, zijn voorzien van zwart thermohout, thermisch gemodificeerde planken uit naaldhout of Hardie-planken. Daarmee zijn ook gepotdekselde gevels mogelijk.
Vloer uit staal en beton
De prefab woningen voor STEK worden gebouwd op bedrijventerrein Hoogveld in Uden, in vier grote hallen op de twee bedrijfslocaties die de modulaire houtbouwer op het bedrijventerrein heeft. In de zogeheten HSB-hal bouwt Barli de wanden, verdiepingsvloeren, binnenwanden en daken van de woonmodules op uit FSC en PEFC gecertificeerd hout, overwegend vurenhout.
In drie hallen aan het hoofdkantoor van Barli worden die elementen geassembleerd tot complete modules. Niels Versantvoort is als projectleider van Barli bij STEK betrokken: “De modules staan op een begane grond vloer die bestaat uit een stalen ring met een betonnen gietvloer. Die is opgebouwd uit wapeningsnetten met vloerverwarming, 65 millimeter beton en twee lagen isolatiemateriaal naar keuze. Dat kan houtwol zijn, maar ook glaswol of steenwol. De dikte is afhankelijk van het gekozen materiaal, daaroverheen gaat wel altijd een EPS-isolatie, en als laatste een afdekvloer. Om een optimale vlakke ondergrond te realiseren zonder te hoeven afvlinderen, drogen we de betonvloeren in de fabriek ondersteboven.”
In STEK staan de woningen op prefab palen met opstort. Versantvoort: “Met voetjes aan de onderkant van de begane grond vloer worden de modules op de fundering geplaatst – die afhankelijk van de ondergrond is. Op de bouwplaats regelen wij niet alleen de passende fundering, maar ook de buizen voor de nutsvoorzieningen.”
De inzet is om de modules voor meer dan de helft met biobased materialen te bouwen.
Kneedbaar en biobased
De architect van STEK is LA Architecten Ingenieurs uit Veghel. Barli-projectleider Niels Versantvoort: “Dit bureau heeft samen met ons ook Barli Base ontwikkeld, het modulaire concept dat aan de basis staat van al onze woningen en ook in de vier woningtypen op STEK is toegepast. Wij noemen die flexibiliteit ‘de kneedbaarheid’ van ons concept.”
In STEK wordt veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Versantvoort: “De inzet is om de modules voor meer dan de helft met biobased materialen te bouwen. Dat halen we voornamelijk met het hout waarmee we bijna de hele woning maken. In de wanden wordt houtwol gebruikt als isolatiemateriaal.”
Ook de installatietechniek zet in op duurzaamheid: “De woningen in STEK hebben vloerverwarming, bronwarmtepomp en WTW.” Voor de verlichting worden in de prefab woningen ledlampen gebruikt.
Lego
Net lego, noemt Niels Versantvoort de assemblage van de vloeren, wanden en daken op de begane grond vloer uit staal en beton: “Als de vloer gereed is, komen al onze teams langs om hun ding te doen. We leveren de woningen op inclusief keuken, badkamer en toilet, maar ook met alle installaties en het leidingwerk. De hsb-wanden in de modules zijn daarom deels dicht en klaar, deels nog open. Op de bouwplaats koppelen we het leidingwerk en de elektra tussen de begane grond en de verdieping. De wanden worden na het monteren van het leidingwerk gesloten.”
Eén STEK-module heeft een doorlooptijd van zeventien dagen. Versantvoort: “We starten drie modules per dag op, dus vijftien modules per week. Aan STEK werken in deze hal 28 mensen.”

Productie voor STEK.
Lopende band
In de nieuwe montagehal even verderop die Barli net in gebruik heeft genomen ligt die doorlooptijd aanzienlijk lager. De industriële houtbouwer monteert er in zes dagen een complete module. Niels Versantvoort: “Dat is te danken aan de innovatieve vloer die we daar gebruiken. Onze mensen en onze co-makers werken in deze nieuwe hal niet na elkaar aan een module op een vaste plek in de hal, zoals we nu nog doen voor STEK. In deze hal verplaatsen we de modules met een verdiept liggend transportsysteem langs de 23 stations die nodig zijn om van een begane grond vloer uit staal en beton een afgebouwde module te maken. Dat verrijden naar een volgend station neemt tien minuten in beslag. De tijdwinst die we hier boeken zit hem in het feit dat alle benodigde materialen op een vaste plek langs de route liggen – voor onze eigen collega’s, maar ook van onze vaste co-makers voor W- en E-installaties, voor tegel- en schilderwerk en het dakdekken.”
Transport
Voor het transport van de modules naar de bouwplaats is Barli gebonden aan regelgeving. Barli-projectleider Niels Versantvoort: “De regels rond het transport bepalen de maximale breedtemaat van onze woningen. Breder dan vijf meter is toegestaan, maar dan zit je met spertijden en mag je alleen tussen tien uur ‘s avonds en zes uur ‘s ochtends rijden. Daarnaast moeten we altijd rekening houden met doorrijhoogtes op weg naar de bouwplaats.”