Op naar oneindige kringloop
Thijs Noordhoek is unaniem gekozen tot winnaar van de eerste Circular Economy in Construction Award. Waarom en waarmee heeft hij gewonnen? Waarom zijn monoliet- en kanaalplaatvloeren zo geschikt voor hergebruik? Wie waren Thijs’ concurrenten?
Auteur: Arie Grevers
Foto’s: Kees Stuip
Juryvoorzitter Jacqueline Cramer maakt de winnaar bekend. Op de rug gezien de drie genomineerden.
De sloopsector speelt een belangrijke rol in de circulaire bouwecomomie. Dat vinden we in Nederland inmiddels logisch en eigenlijk hoef je daar niemand meer van te overtuigen. Maar, vonden de leden van European Demolition Association (EDA): dat mogen we als organisatie best uitventen en zichtbaar maken met een Europese prijsvraag voor getalenteerde studenten, de Circular Economy in Construction Award. Het gaat immers om goede ideeën voor de toekomst en daarvoor kun je het best bij jongeren aankloppen. De prijs is niet voor niets gericht op studenten van universiteiten, hbo’s en mbo’s.
De leden van de EDA zijn behalve sloopaannemers, ingenieursbureaus, toeleveranciers ook nationale brancheorganisaties van dertien Europese landen. Zij organiseren de nationale voorrondes en in Nederland heeft VERAS die taak op zich genomen en ook het prijzengeld beschikbaar gesteld; vijfhonderd euro voor de winnaar en 250 voor de runners up. Een deskundige en onafhankelijke jury is uitgenodigd om de inzendingen te beoordelen. De winnaars van de participerende landen mogen op 13, 14 en 15 juni naar Belgrado en tijdens de EDA Conventie hun ideeën presenteren. Een eveneens onafhankelijk en deskundige jury bepaalt ten slotte wie met de Europese trofee huiswaarts keert.
Prijswinnaar Thijs Noordhoek (links) heeft een cheque van vijfhonderd euro ontvangen uit handen van Jurylid en voorzitter van Veras, Kees de Groot.
Boeiende inzendingen
De Nederlandse winnaar is inmiddels bekend. Op vrijdag 15 maart aan het eind van de Week van de Circulaire Economie presenteerden drie genomineerden hun inzendingen. Die dag spraken ook verschillende keynote speakers over de praktijk van circulair slopen. De jury had de in totaal zes kwalitatief hoogwaardige inzendingen gewogen op een zestal criteria waarvan de impact op circulariteit en de praktische toepasbaarheid de doorslag gaven. Met een unaniem jurybesluit maakte voorzitter Jacqueline Cramer bekend, dat Thijs Noordhoek met zijn dissertatie over hergebruik van monoliet- en kanaalplaatvloeren het best scoorde. Voor een toelichting op de prijswinnende inzending zie het korte interview met Thijs in het kader bij dit artikel.
De runners up waren Gaby Foekens en Felicia Snip. Gaby heeft zich afgevraagd wat er moet gebeuren met wetgeving, bestekvormen en bestaande werkmethodieken om uiteindelijk te bereiken dat circulair slopen de norm wordt.
Felicia heeft vijf scenario’s uitgewerkt om het hergebruik van vlakglas te optimaliseren. Hoogste tijd, want nieuw floatglas bevat slechts één procent gerecycled glas, terwijl glas in principe tot in het oneindige grondstof kan zijn voor nieuw glas.
De overige drie inzendingen waren niet minder interessant, maar naar het oordeel van de jury te weinig uitgewerkt of nog incompleet. Lauren Leppink en Lennard Schippers deden onderzoek bij Lagemaat Circulair en stelden daarbij de volgende vraag centraal: hoe moet je geoogste secundaire prefabbouwelementen beheren en specificeren om deze voor 100 procent in te zetten als bouwelement bij nieuwbouwprojecten?
Het onderzoek van Thijs Lambrechts is ingebed in een internationale studie naar hergebruik van geprefabriceerde structurele betonnen elementen. Zijn aandeel in het onderzoek betreft de verbindingen bij hergebruik van de bestaande betonnen prefabelementen.
Lars Hulsbeek heeft op basis van onderzoek een managementtool ontwikkeld voor sloopbedrijven, waarmee je op locatie snel en gemakkelijk kunt bepalen welk element economische waarde heeft en welke niet. Dat blijkt in de huidige praktijk niet optimaal te verlopen.
Circulariteit uitdaging voor jongeren
De jury stelt vast dat de eerste Circular Economy in Construction Award voor Nederland alvast een succes is. In de eerste plaats door de hoge kwaliteit van de inzendingen en ook door het aantal inzendingen dat VERAS in zeer korte tijd mocht ontvangen. ‘De circulaire bouweconomie’ blijkt onder jongeren een uitdaging waar ze op creatieve wijze hun tanden in willen zetten. De jury hoopt, dat er een volgende keer ook studenten uit het mbo een gooi doen naar de prijs.
Thijs Noordhoek is winnaar van de Nederlandse editie van Circular Economy in Construction Award. Hij zal strijden om de Europese titel. Denkt hij dat zijn inzending herkend zal worden in Europa? Of is het een circulair antwoord op een typisch Nederlands probleem?
“Ik heb gekeken naar wat we in de b&u allemaal slopen. Wat zit er in die panden en zijn daar materialen en producten bij die goed te winnen zijn en bovendien vraag naar is. Dan merk je, dat veel kantoren, appartementencomplexen en huizen uit de periode tussen de jaren zeventig en negentig van de vorige eeuw uitgerust zijn met kanaalplaat- en monolietvloeren. En die lijken in vele opzichten nog op de kanaalplaat- en monolietvloeren van nu. Natuurlijk, ze voldoen niet meer aan akoestische normen in gebouwscheidende situaties. Maar voor begane grond- en verdiepingsvloeren in grondgebonden eengezinswoningen voldoen ze uitstekend. Ik vermoed dat er in vrijwel heel Europa dat soort vloeren te vinden zijn. Ik verwacht dat mijn inzending ook elders wel herkend zal worden.”
Thijs werkt bij advies- en managementbureau Nebest, dat veel ervaring heeft bij circulair oogsten van brug- en viaductliggers. “De circulaire mogelijkheden in de infra kennen we zo langzamerhand wel. In de b&u kan nog heel veel gebeuren. Mede daarom vindt mijn werkgever het onderzoek ook belangrijk. Hergebruik van de onderzochte vloeren scoren goed qua massa én qua milieu-kostenindicator (mki). Met andere woorden vloeren oogsten uit sloop is zinvol en kan renderen.”
Kanaalplaat- en monolietvloeren zijn doorgaans leidingenvrij. Er zijn ook veel vloertypen uit die periode waarin leidingen zijn opgenomen en dat maakt ze volgens Thijs niet geschikt voor hergebruik. En anders dan bijvoorbeeld brugleggers zijn ze niet aangetast door strooizout en weersinvloeden. “Je moet ze natuurlijk wel controleren op aantastingen en beschadigingen, maar in principe gaan ze oneindig lang mee. En hoe meer gestandaardiseerd ze zijn, des te beter te hergebruiken. Neem nou kantoorvloeren. Ze hebben vaak een gestandaardiseerd stramien, en een overspanning van zeven meter. De meeste kantoren van zestig jaar geleden zijn heel rechtlijnig gebouwd. Dat zijn voordelen voor hergebruik. Je kunt ze goed in kaart brengen en bij monoliete vloeren kun je een exact beeld vormen van de wapening door deze te scannen. Vervolgens kun je ze in delen zagen en hergebruiken. Je weet precies wat je in huis hebt en waarvoor je de vloeren opnieuw kunt inzetten. Variaties bemoeilijken hergebruik, maar maken het wel spannend.”
Thijs is blij met de aandacht die de prijs genereert voor de circulaire bouweconomie, maar natuurlijk ook en vooral omdat hij gewonnen heeft en Nederland in Belgrado mag vertegenwoordigen. “Een mooie opsteker voor mij en voor mijn werkgever Nebest.”