Uitstel nieuwe Milieu Prestatie Gebouwen (MPG)

De Milieuprestatie Gebouwen (MPG) drukt in een enkel getal de milieubelasting uit van de in een gebouw gebruikte materialen. Deze berekening is verplicht voor nieuwbouw. De MPG-regelgeving wordt naar verwachting per 1 juli 2025 aangescherpt en gaat voor woningen van 0,8 naar 1,0 en die van kantoren van 1,0 naar 1,55. “Dat lijkt een versoepeling maar in werkelijkheid is het een behoorlijke aanscherping!”, zegt Arie Mooiman, voorzitter van de NEN Normcommissie Duurzaamheid van Bouwwerken. Hij is ook de Nederlandse afgevaardigde in de CEN TC 350 ‘Sustainability of construction works’, werkgroep 3. Deze werkgroep richt zich op milieuverklaringen op productniveau.

Mooiman legt uit waarom er toch sprake is van een aanscherping: “Dat komt door herzieningen in de onderliggende bepalingsmethode. Bij gebruik van de huidige bepalingsmethode zou de MPG-eis voor woningen aangescherpt worden van 0,8 naar 0,5 en die van kantoren van 1,0 naar 0,85. Bij gebruik van de herziene bepalingsmethode nemen echter de MKI-waardes en de MPG gemiddeld met gemiddeld een factor 2 toe. Dat komt allereerst door wijzigingen in de weegset van de milieueffectcategorieën waarin het CO₂-deel ongeveer 50% zwaarder gaat wegen. Tegelijkertijd neemt echter ook het aantal milieueffectcategorieën sterk toe: van 11 naar 19. Ook dat leidt tot nieuwe, hogere waarden.”

Bepalingsmethode

“In Nederland zijn we altijd al een voorloper geweest op het gebied van milieuverklaringen voor producten. Zo hadden we sinds 2004 al NEN 8006. Dit was de bepalingsmethode volgens de levenscyclusanalysemethodiek van milieugegevens van bouwmaterialen, bouwproducten en bouwelementen, voor opname in een milieuverklaring”, vertelt Mooiman. Door Europese ontwikkelingen is deze Nationale norm in 2012 vervangen door de Europese NEN-EN 15804: 2012 ‘Duurzaamheid van bouwwerken – Milieuverklaringen van producten’. De meest recente versie is NEN-EN 15804+A2 van 2019. “Deze versie gaan we pas in 2025 gebruiken als basis voor de Nederlandse Bepalingsmethode”, zegt Mooiman.

De belangrijkste veranderingen in de nieuwe Europese versie zijn:

• Het uitrekenen van zowel de impact van sloop en afvalverwerking (Module C) als de potentiële winst van toekomstig hergebruik (Module D) wordt verplicht, waar dit (op Europees niveau) voorheen optioneel was.
• Het aantal milieueffectcategorieën neemt toe: van 11 naar 19. Daarbij is bijvoorbeeld klimaatverandering uitgesplitst van één totaalindicator naar vier deelindicatoren (totaal / fossiel / biogeen / land use change). Bovendien zijn enkele nieuwe indicatoren toegevoegd, waaronder fijnstofemissies, landgebruik en ioniserende straling;
• Het apart rapporteren over de milieueffecten op ieder van deze 19 milieu-effectcategorieën is verplicht.

Mooiman licht toe: “Deze herziening van de EN-15804 betekent dat alle oude Environmental Product Declarations (EPD’s) moeten worden omgezet naar nieuwe EPD’s. Die vormen de basis voor de productkaarten in de Nationale Milieudatabase. Dat is voor Nederland een enorme klus. Er komen wel steeds meer productkaarten op basis van de EN-15804+A2, maar voorlopig rekenen we nog met de EN-15804+A1 versie uit 2013, met elf milieueffectcategorieën.”

Overigens komt er een nieuwe Verordening bouwproducten (Construction Products Regulation; CPR, red.) die het declareren van milieuprestaties verplicht gaat stellen op basis van de EN 15804. Daarbij kunnen de Lidstaten nog wel kiezen voor een getrapte invoering van de negentien milieueffectcategorieën.

Uitstel

De nieuwe MPG-eisen en bepalingsmethode worden dus uitgesteld naar 1 juli 2025. Hugo de Jonge zegt in een brief over het uitstel aan de Tweede Kamer: “Een belangrijke hoofdlijn uit de reacties is de brede steun voor zowel de aanscherping van de milieuprestatie-eisen voor woningen en kantoren als de uitbreiding naar andere gebruiksfuncties. Er is wel kritisch gereageerd op de uitbreiding van het aantal impactcategorieën in de herziene versie van de bepalingsmethode van elf naar negentien. Hierdoor is de toename van de milieubelasting van biobased bouwproducten, zoals houtbouw, hoger dan die van andere bouwproducten. Dit resulteert in een relatief minder gunstige milieuprestatiescore voor biobased bouwproducten ten opzichte van andere bouwproducten. Als oplossing stelt ik voor om deze milieu-indicatoren minder zwaar mee te laten wegen in de berekening.”

Meerdere partijen geven aan dat de voorbereidingstijd voor partijen in de bouw voldoende moet zijn. Ze vragen om een langere periode tot inwerkingtreding van de wijzigingen. Mooiman: “Het lijkt vreemd dat de MPG-eis voor woningen omhoog gaat van 0,8 naar 1,0, maar gemiddeld blijken de milieukosten met de nieuwe bepalingsmethode te verdubbelen. De MPG-eis voor woningen gaat echter niet van 0,8 naar 1,6, maar 1,0. Hierdoor is er toch sprake van een aanscherping. Tot slot wordt ook EN 15978:2011 op dit moment herzien. Deze bepalingsmethode wordt gebruikt om de milieuprestatie op gebouwniveau te bepalen, zoals bij de MPG. Het geeft al aan hoe belangrijk normalisatie is in de gebouwde omgeving en dat normen ook continu in beweging zijn!”