WKb: bent u er klaar voor?
Op 1 januari 2024 treden dan eindelijk de al diverse malen uitgestelde Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking. Met de Wkb wordt de consument beter beschermd. Enerzijds doordat de kwaliteitsborger het bouwplan toetst op risico’s en op de bouwplaats en na afronding controleert of het werk aan alle wettelijke bouwvoorschriften voldoet. Daarnaast worden bouwers meer aansprakelijk voor de kwaliteit van hun bouwwerken.
De Omgevingswet bundelt en moderniseert de huidige wetten: van 26 verschillende wetten naar één wet, van 60 Algemene Maatregelen van Bestuur naar vier en van 75 ministeriële regelingen naar één Omgevingsregeling. Daarnaast zorgt de wet voor één digitaal loket. Dat maakt het makkelijker vergunningen aan te vragen en maakt het sneller inzichtelijk welke regelgeving wanneer van toepassing is. De wet voorziet in randvoorwaarden om als één overheid te acteren en biedt instrumenten om (landelijke) regie te voeren.
Het Omgevingsloket is een website. Hier zien initiatiefnemers – zoals aannemers, ondernemers, overheden en omwonenden – snel wat er mag in de leefomgeving. En kunnen ze bijvoorbeeld meteen een vergunning aanvragen. Op www.iplo.nl kun je alle informatie vinden over het Omgevingsloket.
Overgang regels
Als de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking treedt dan gaan de regels vanuit Bouwbesluit 2012 en de Regeling Bouwbesluit 2012 over naar respectievelijk het nieuwe Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl, opvolger Bouwbesluit), het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl), het Omgevingsbesluit en de Omgevingsregeling.
Gevolgen voor bouwbedrijven
Wat blijft?
- Aanvraag omgevingsvergunning, maar dan voor ‘omgevingsplanactiviteit’. In de Omgevingswet worden bouwprojecten namelijk opgeknipt in een omgevingsplanactiviteit en technisch bouwactiviteit (voldoen aan bouwtechnische regels vanuit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), opvolger Bouwbesluit). Een omgevingsplanactiviteit wordt getoetst aan het omgevingsplan (opvolger bestemmingsplan). De omgevingsplanactiviteit gaat bijvoorbeeld over functietoedeling, bouwhoogte, bebouwingspercentage en welstand. De gemeente stelt deze regels.
- Ontwerpen en bouwen volgens Bbl.
Wat vervalt?
- Indienen vergunningsgereed ontwerp bij gemeente.
- Toetsing en toezicht nieuwbouw door gemeente. Wel blijft de gemeente toezicht houden op de bestaande bouw en ook toezicht op het gebied van welstand, ruimtelijke ordening en omgevingsveiligheid!
Wat komt erbij?
- Toetsing en inspectie door kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger toetst de technische bouwactiviteit van een project aan de bouwtechnische regels vanuit het Bbl. Een bouwactiviteit moet voldoen aan bijvoorbeeld regels over constructieve veiligheid, gezondheid, duurzaamheid, bruikbaarheid en aanwezigheid van bepaalde installaties.
- Informatie aanleveren aan kwaliteitsborger, waaruit blijkt dat wordt voldaan aan bouwregelgeving.
- De aannemer moet bij oplevering een consumentendossier aan de consument/opdrachtgever overhandigen. Hierin staat informatie over wat er gebouwd is en kan de opdrachtgever nagaan of hij/zij ook datgene heeft gekregen wat is afgesproken. Daarnaast krijgt de opdrachtgever informatie over hoe om te gaan met de installaties die in het werk aanwezig zijn en de wijze waarop deze installaties en overige onderdelen van de bouw onderhouden moeten worden.
Wat verandert er nog meer?
- Bij aanneming van bouwwerken is (en blijft) de aannemer na inwerkingtreding van de Wkb aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering van het werk niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken niet aan de aannemer zijn toe te rekenen. Hiervan kan niet ten nadele van de particuliere opdrachtgever worden afgeweken. In andere gevallen kan hier alleen van worden afgeweken indien dit contractueel is overeengekomen.
- De uitspraak over het voldoen aan de bouwregelgeving verschuift van ontwerp naar gereed product. Er is een opleveringsverklaring nodig van de kwaliteitsborger voor gereedmelding bij de gemeente en ingebruikname van het gebouw.
- De 5%-regeling voor de woningbouw gaat veranderen. Het komt neer op vrijgave van de laatste 5% op expliciet aangeven van de consument/opdrachtgever. De bouwer moet daarom het moment van oplevering duidelijk communiceren aan de consument/opdrachtgever.
- De aannemer heeft bij woningbouw een informatieplicht en moet de consument/opdrachtgever informeren over de wijze van verzekeren voor gebreken en afbouw.