Exoskeletten verlichten bovenhoofds werk
De overgrote meerderheid van de stukadoors (93%) die een exoskelet hebben getest geeft aan dat een exoskelet ze lichamelijk ondersteunt. Daarnaast geeft 45% aan dat zij zich minder vermoeid voelden aan het eind van de dag. Uiteindelijk wil 65% van de stukadoors het exoskelet in de toekomst gaan gebruiken. Dat bleek in maart 2022 uit een praktijktest van TNO met het Knauf exoskelet, in opdracht van Knauf en NOA. Inmiddels heeft ook Hilti een exoskelet op de markt gebracht. In oktober 2023 volgt het eerste actieve exoskelet van Festool. Tot slot zijn er nog de exoskeletten Liftsuit en Carrysuit die in februari 2023 de BouwBelang MKB Trofee 2023 wonnen.
Actief exoskelet van Festool
Het exoskelet ExoActive van Festool wordt door een 18-volt-accu aangedreven. De ondersteuningskracht kan daarom exact op de betreffende activiteit ingesteld worden. Dit exoskelet is geschikt voor werken op heuphoogte, borsthoogte of bovenhoofds. Dit exoskelet komt in oktober 2023 op de markt.
Dit exoskelet is net zo makkelijk aan te trekken als een rugzak. Het kan bovendien snel en individueel aan verschillende lichaamsgroottes aangepast worden. De ExoActive ontlast de voorste schouderspieren tot 30 procent. Dat betekent dat activiteiten tot een derde lichter aanvoelen. Met een extra kracht tot 50 Newton ondersteunt de ExoActive elke onderarm. Dat komt omgerekend overeen met een ontlasting van ongeveer 5 kilo.
Door aan de vermogensregelaar te draaien kan de ondersteuning die op dat moment nodig is direct ingesteld worden. De gebruiker kan kiezen uit vijf niveaus en het werkgebied kan worden geselecteerd. Voor een comfortabele regeling beschikt het exoskelet over drie vooraf ingestelde werkbereiken: van het bekken naar boven, van de borst naar boven of bovenhands. Bovendien kunnen met de Festool Work-app (gratis verkrijgbaar in de App Store of Google Play Store) extra profielen voor de juiste ondersteuning worden geselecteerd. De ondersteuning kan indien gewenst ook geheel onderbroken worden. Zodoende ondersteunt de ExoActive gericht waar het moet.
Alle textiel- en gordeldelen van de ExoActive zijn afneembaar en wasbaar, zodat het door verschillende personen gedragen kan worden. Ook kunnen alle gebruikers met een eigen gordelsysteem uitgerust worden. Zo gaat de wisseling nog eenvoudiger en sneller. Hoeveel het exoskelet gaat kosten is nog niet bekend. De ontwikkeling van het exoskelet is een samenwerking tussen Festool, brancheorganisatie OnderhoudNL, vakbond LBV en uitvoeringsorganisatie SUSAG en wordt mede gefinancierd vanuit MDIEU (Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid en Eerder Uittreden). De adviesprijs is € 2.800,-,
____________________________________
Bovenhoofds Exoskelet Hilti
Het exoskelet EXO-S van Hilti biedt sterke ondersteuning voor alle bovenhoofdse, repeterende werkzaamheden, bijvoorbeeld bij het werken aan plafonds. Dit exoskelet maakt gebruik van mechanische technologie om de belasting van de schouders naar de heupen te verplaatsen, die dit gewicht beter kunnen dragen. Dit exoskelet is alweer de tweede generatie van exoskeletten bij Hilti, waarbij extra is geïnvesteerd in verbeteringen op het gebied van draagcomfort, design en aanpasbaarheid.
Het Hilti-exoskelet biedt extra ergonomische ondersteuning en verhoogt de veiligheid en comfort als de gebruiker boven het hoofd moet werken (boven schouderhoogte) aan bijvoorbeeld wanden of plafonds. Dankzij het gewicht van slechts 2,5 kilo is het één van de lichtste exoskeletten in de markt.Voordeel is dat de natuurlijke bewegingsvrijheid niet door het exoskelet wordt beperkt. Zonder gereedschap maar met een eenvoudige drukknop, kan het exoskelet worden aangepast naar alle verschillende lichaamslengtes en omvang. Middels een simpele draaiknop kan de krachtinstelling geregeld worden, om hem naar ieders wens in te stellen. Deze krachtinstelling is tevens los per arm instelbaar.
Dit exoskelet vermindert de druk op de schouders tot 60%. Dit zorgt er enerzijds voor dat mensen met klachten soms weer deels of helemaal aan de slag kunnen, maar werkt ook preventief om juist toekomstige blessures te voorkomen. Repeterende werkzaamheden worden gemakkelijker en productiever. Er kan een eventuele neksteun aan het exoskelet worden toegevoegd om overstrekking van de nek te voorkomen. De EXO-S heeft zijn meerwaarde bij onder meer de montage van plafonds, bovenhoofdse installaties of het schuren van wanden en plafonds. Ook is het mogelijk om een gratis en vrijblijvende demonstratie op locatie aan te vragen, waarbij een accountmanager van Hilti langskomt om te laten zien hoe het exoskelet kan bijdragen aan uw werkzaamheden. Een testperiode is hierbij bespreekbaar. Op de website zien we een nettoprijs van € 1.567,92.
____________________________________
Knauf Exoskelet
Knauf werkt al enige tijd, samen met TNO en NOA, aan de vraag hoe het gebruik van een arm-ondersteunend exoskelet het werk van de stukadoor kan verlichten. Het resultaat is het Knauf Exoskelet van ontwikkelaar Skelex. Deze ondersteunt de arm met een veermechanisme bij werk met geheven armen.
Dit exoskelet is eenvoudig aan te trekken systeem met een borst- en buikgordel en aan weerszijden een schelp waar de bovenarm in wordt gelegd. Na het dichtklikken van de borst- en buikgordel worden de bovenarmen met een gesp in de schelpen gefixeerd. Je kunt de zwaarte van de ondersteuning eenvoudig instellen. Verder zijn er drie instellingen voor het draagcomfort: de lengte van het exoskelet, de breedte van het exoskelet en de armlengte. Dit exoskelet houdt verder de rug recht, waardoor er minder rugklachten ontstaan. Ook is een neksteun toe te voegen als er veel plafonds gedaan moeten worden.
Het Knauf Exoskelet is nu circa drie jaar vol in gebruik bij een aantal stukadoors. Veel gebruikers tonen zich positief over het gebruik en tot nog toe blijkt het exoskelet ook erg robuust. Mocht er toch iets kapot gaan, zijn alle delen eenvoudig te vervangen. Het exoskelet mag ook vies worden. Gipsvlekken moet je laten drogen en afborstelen. Je kunt af en toe de hogedrukreiniger erover halen om het exoskelet in zijn geheel te reinigen.
Het Knauf Exoskelet is verkrijgbaar tegen een introductieprijs van € 2.500,-, inclusief één jaar garantie. Verder zijn er volgens Knauf inmiddels al 180 stuks verkocht aan voornamelijk stukadoors.
____________________________________
Lichtgewicht exoskeletten Auxivio
Ze mogen hier niet ontbreken. Op 7 februari 2023 ontving het Zwitserse bedrijf Auxivo de BouwBelang MKB Trofee 2023. Auxivo won de innovatieprijs voor het mkb bouw met de exoskeletten Liftsuit en de Carrysuit. De Liftsuit is een mechanisch exoskelet dat onderrug en knieën ondersteunt bij het tillen van materialen en het buigen van de rug. De Carrysuit helpt gebruikers bij het dragen van materialen.
Riek Siertsema, voorzitter Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra (AFNL), probeert de Liftsuit uit.
De Carrysuit helpt gebruikers bij het dragen van materialen.
De Liftsuit bestaat uit robuust en duurzaam textiel dat ook in de bergsport wordt gebruikt. Elastische polymeerbanden in het exoskelet helpen bij het tillen door bewegingsenergie op te slaan en weer af te geven. Auxivo typeert de Liftsuit als ‘een laag kunstmatige spieren buiten het lichaam’. Het exoskelet weegt nog geen 900 gram.
Het Zwitserse bedrijf introduceerde de Liftsuit en de Carrysuit op de Bouwbeurs voor het eerst breed aan de Nederlandse bouw. De Liftsuit wordt sinds 2019 al in diverse Europese landen gebruikt, waaronder Frankrijk en Duitsland. De Carrysuit is een nieuw product. Dit exoskelet is voorzien van een 5,5 kilo wegend aluminium harnas, toegesneden op het ontlasten van het lichaam bij het dragen van zware voorwerpen. De exoskeletten kosten respectievelijk € 900,- (Liftsuit) en € 1.690,- (Carrysuit).
____________________________________