Software ondersteunt Aannemingsbedrijf Kraaijeveld bij verduurzamen
Pragmatisme en precisie, dat zijn bij Aannemingsbedrijf Kraaijeveld Barendrecht de hoekstenen van de duurzame bedrijfsvoering. Om de CO2-voetafdruk van het familiebedrijf in de grond-, weg- en waterbouw te verkleinen gebruikt KAM-coördinator Marjolein Kraaijeveld het softwareprogramma SmartTrackers: “Dat maakt duurzaamheid inzichtelijk, begrijpelijk en leuk.” Leo Smit is de grondlegger van deze sustainability software voor bedrijven: “SmartTrackers helpt je met het formuleren en bereiken van je duurzaamheidsdoelen, je toetsing en je verantwoording richting opdrachtgevers.”
Tekst: Hans Fuchs
Foto’s: Kees Stuip
Aannemingsbedrijf Kraaijeveld Barendrecht is een familiebedrijf met 77 jaar ervaring in de grond-, weg- en waterbouw. Sinds 2018 gebruikt de sterk in de regio verankerde aannemer SmartTrackers, het softwareprogramma voor een duurzame bedrijfsvoering dat Leo Smit met zijn team in 2010 ontwikkelde. En daar heeft de aannemer uit Barendrecht een paar goede redenen voor, vertelt KAM-coördinator Marjolein Kraaijeveld: “Als het om duurzaamheid gaat, zijn we hier pragmatisch en precies. Met deze software kunnen we dat goed omzetten.”
“We zitten in een groot Europees transitieproces, met doelen voor 2030 en 2050. Als je niet kijkt waar je staat, blijft het onduidelijk waar je zelf heengaat en hoe je je duurzame doelen haalt.”
Kraaijeveld komt meteen met een voorbeeld van dat pragmatisme: “Om onze CO2-footprint te verlagen, gebruiken we in ons bedrijf elektrische trilplaten, accuboren en zagen. Maar voor de aanschaf hanteren we wel een natuurlijk moment: het einde van de levensduur van ons ‘fossiele’ materiaal. Dan pas kijken we naar een elektrisch alternatief. En vragen ons daarbij altijd goed af: is het werkbaar, kunnen we er acht uur op een dag mee toe, hoe zit het met de laadcapaciteit op onze werf? En: wat levert het ons eigenlijk op aan duurzame winst?”
Marjolein Kraaijeveld, KAM-coördinator: “We willen precies weten wat verduurzamen ons oplevert.”
Ambities zwart op wit
Met die laatste vraag komt de andere hoeksteen van Kraaijevelds duurzame bedrijfsvoering om de hoek kijken: precisie. Marjolein Kraaijeveld: “We willen precies weten wat ons dat nou oplevert, dat verduurzamen. Wat draagt zo’n trilplaat bij aan het bereiken van onze duurzaamheidsdoelen, wat betekent het voor onze footprint?”
Die data zijn van belang voor het genereren van werk, onderstreept Kraaijeveld. Opdrachtgevers vragen tegenwoordig expliciet naar je duurzaamheidsambities en -prestaties. En willen het zwart op wit hebben, weet Kraaijeveld. Ze haalt de gemeente Rotterdam aan: “Met deze stad hebben we een langlopend contract om calamiteiten in de ondergrondse waterhuishouding aan te pakken – verstoppingen in het riool, sinkholes in het wegdek. Daarvoor stelde de gemeente als eis: werken met elektrisch materieel – of geen klus. Met onze data uit SmartTrackers konden we de gemeente laten zien welk effect elektrisch materieel zou hebben op onze CO2 uitstoot. Zo verwierven we deze opdracht – én konden de drie elektrische minikranen aanschaffen die voor deze klus nodig zijn.”
Leo Smit, oprichter Smarttrackers: “We hebben de software gebouwd voor bedrijven die grip willen krijgen op hun positie in de brede maatschappelijke duurzaamheidsopgave.”
Lessons learned
Handen en voeten geven aan de duurzaamheid van je bedrijf, hoe doe je dat? Marjolein Kraaijeveld heeft een aantal tips.
Begin klein. Ook kleine stappen maken verschil. Schakel bijvoorbeeld over op LED-licht: kleine investering, grote besparing.
Pak de natuurlijke momenten voor een verandering. Wissel je oude lampen als ze kapot gaan uit voor LED-lampen. Kijk bij een nieuwe server: gaan we naar de Cloud of niet?
Zorg dat je RI&E op orde is. Na aanschaf van een elektrisch apparaat of voertuig vraagt de inspectie of je dat hebt ingevoerd in de aanvullende risico-inventarisatie en -evaluatie. Regel dat goed.
Geef je medewerkers een toolbox die ze leert goed om te gaan met nieuw, elektrisch materieel en materiaal. Wat betekent het voor omstanders dat je materieel minder geluid maakt?. Hoe laadt je veilig?
Begin meteen met meten, ook al wordt er (nog) niet om gevraagd. Als je nu alvast je data op orde hebt, zijn de vragen over de duurzaamheid van je bedrijf in de toekomst veel makkelijker te beantwoorden.
Grip op je doelen
SmartTrackers is opgericht door Leo Smit, en inmiddels overgenomen door softwaregigant Visma.
Smits’ bedrijf bouwde de software, omdat duurzaamheid een brede maatschappelijke opgave werd. De duurzaamheidseisen aan bedrijven werden uitgebreider en stringenter, de lat kwam almaar hoger te liggen: “In die tijd werkte ik bij een adviesbureau voor duurzaamheid en zag dat die verbreding niet werd omgezet in ander, nieuw ‘gereedschap’, toegerust om duurzaamheid een gestructureerd onderdeel van je bedrijfsvoering te maken, over de volle breedte.”
“De software maakt van je duurzaamheidsambities een minder narrig proces.”
Smartrackers is ontworpen om aan die nieuwe eisen te voldoen, stelt Smit: “De software daagt je als bedrijf uit om grip te krijgen op je eigen rol en positie in dit maatschappelijke vraagstuk. We zitten in een groot Europees transitieproces, met doelen voor 2030 en 2050. Als je niet kijkt waar je staat, blijft het onduidelijk waar je zelf heengaat en hoe je je duurzame doelen haalt. Het geeft je meer gevoel voor waar je heen gaat. De software maakt van je duurzaamheidsambities een minder narrig proces, omdat je je eigen doelen kunt stellen en zelf kunt bepalen hoe je die wilt bereiken. Dat traject kun je in SmartTrackers ook goed toetsen en verantwoorden. Heel anders dus dan bij Excel, waarin je met je duurzaamheidsdata geen scenario’s voor je bedrijf kunt uittekenen.”
Drie scopes
Gebruikers van SmartTrackers registreren hun CO2-uitstoot volgens de vaste spelregels van het Greenhouse Gas Protocol (GGP) en normeringen die daarop zijn gebaseerd, zoals de CO2-Prestatieladder. SmartTrackers ondersteunt de drie scopes van het GGP. In de eerste scope bereken je de uitstoot die je direct zelf veroorzaakt met je werkzaamheden. Bijvoorbeeld de uitstoot van je graafmachines. Daarnaast – scope twee – voer je indirecte emissies in, bijvoorbeeld de uitstoot uit elektra die je afneemt van de energiecentrale verderop. Tenslotte gaat het in scope drie om: welke uitstoot veroorzaken we verderop in de keten? Is het bouwmateriaal dat wij gebruiken bijvoorbeeld op den duur te recyclen? En kopen wij duurzaam in?
Volgens Leo Smit draait het naast de verlaging van de eigen CO2-voetafdruk ook om de winst die we behalen in de keten, waar het Greenhouse Gas Protocol leidraad voor biedt: “De eigen voetafdruk is gebaseerd op direct energieverbruik van de organisatie. Maar als we die verlagen door bijvoorbeeld energie-intensieve fabrieken te sluiten en de producten vervolgens importeren, spannen we het paard achter de wagen”, legt Smit uit. “Het is beter om duurzamere producten te gebruiken, levensduur te verlengen en grondstoffen en materialen hoogwaardig te hergebruiken. Daar kun je als bedrijf allemaal op sturen.”
Al doende leren
Smartrackers maakt duurzaamheid leuk en begrijpelijk, stelt Marjolein Kraaijeveld: “Je kunt meten en sturen via de software. Smartrackers gebruikt pop-ups als je een fout maakt, de software attendeert je erop als je waardes invoert die te ver afwijken van voorgaande waardes.” En het assisteert bij audits, stelt Kraaijeveld: “Je kunt in SmartTrackers heel eenvoudig vooraf de gevraagde bestanden als PDF naar de auditor sturen.”
Marjolein Kraaijeveld werkt meerdere keren per jaar met de software, niet iedere dag. “Maar de maatregelen eronder, die lopen wel het hele jaar door in onze organisatie.” En de kosten? “Die liggen voor ons als klein bedrijf op zo’n 2000,- euro voor een jaarabonnement. Dat haal je er uit. Je hoeft zelf geen kennis meer op te halen of een adviseur in te schakelen. Alles wat je nodig hebt om mee te werken zit in de software.”
Superbreed
Aannemingsbedrijf Kraaijeveld besteedt veel aandacht aan duurzaam ondernemen. KAM-coördinator Marjolein Kraaijeveld: “Duurzaamheid is superbreed. Het gaat om het verminderen van CO2-uitstoot en het sluiten van kringlopen. Maar ook om het welzijn van onze werknemers. Hoe we ervoor zorgen dat ze gezond hun pensioen halen? En om het niet verjagen van de huismussen op een locatie waar we aan het werk zijn.”
De aandacht voor duurzaamheid blijkt ook uit de certificeringen van het grond-, weg- en waterbouwbedrijf: “We staan op de CO2-Prestatieladder op niveau 5, hebben onder andere sinds 2018 ISO 14001 voor milieuzorg en bezitten het BRL 7000 certificaat met eisen over de uitvoering van (water) bodemsaneringen en ingrepen in de waterbodem. Daarnaast zijn we voorzitter van de Commissie Techniek & Innovatie van Straatwerk Nederland, waar we duurzaamheid pragmatisch aankaarten: ‘Als je waterdoorlatende bestrating toepast, welke ondergrond is daarvoor dan eigenlijk nodig? Welk duurzaam materieel is voor onze branche voorhanden? Wat zijn de subsidiemogelijkheden?’.”