Veel vragen over milieuprestatie warmtepompen

Foto: LG.

Onlangs is er een categorie 1 kaart van warmtepompen in de Nationale Milieudatabase (NMD) gepubliceerd die een significant hogere Milieukostenindicator (MKI) liet zien ten opzichte van de productkaart die in 2019 is gebruikt voor de vaststelling van de prestatie-eis van 0,8 voor nieuwbouwwoningen en 1,0 voor nieuwe kantoorgebouwen. Dit verschil, kan oplopen tot een factor elf hogere MKI!

Stichting NMD heeft vanwege de aanscherping van de milieuprestatie op 1 juli 2021 in het Bouwbesluit een nieuwe categorie 3 kaart laten opstellen. Uit de analyse bleek dat in de oude categorie 3 kaart van warmtepompen maar een deel van materialisatie was meegenomen in de berekening en dus geen volledige milieu-impact werd gegeven. De nieuwe categorie 3 kaart en de nieuwe categorie 1 kaart van warmtepompen nemen wel de gehele materialisatie mee, en zijn daardoor dus representatiever. In de oude data waren bijvoorbeeld de elektronica en de koudemiddelen niet meegenomen in de materialisatie.

Het aandeel van de nieuwe productkaarten van warmtepompen in de MPG berekening is fors toegenomen, wat in een aantal gevallen volgens signalen uit de markt tot zo’n hoge score leidt, dat de prestatie-eis niet meer gehaald kan worden. Op dit moment worden ook de andere de data van de klimaatinstallaties geactualiseerd zodat een goed beeld verkregen wordt van de impact van alle klimaatinstallaties. Dit onderzoek is in april afgerond. In ieder geval is de MKI te verlagen van warmtepompen door bijvoorbeeld materialen her te gebruiken of te recyclen, ervoor te zorgen dat apparaten langer meegaan en door koudemiddelen te gebruiken met een veel lagere klimaatimpact.

Energieprestatie

De milieuprestatie vertelt niet het hele verhaal over de milieu-impact. De energieprestatie geeft aan hoeveel energie een gebouw jaarlijks verbruikt. Vanaf 1 januari 2021 wordt de energieprestatie van een gebouw bepaald conform NTA 8800 en uitgedrukt in drie BENG indicatoren, die gekoppeld zijn aan een wettelijke minimumeis in het Bouwbesluit. BENG staat voor Bijna EnergieNeutraal Gebouw. De drie BENG indicatoren geven een inschatting van de energieprestatie van het gebouw in de gebruiksfase. Deze worden beïnvloed door de bouwkundige schil en de gebouwgebonden installaties.

De milieuprestatie geeft daarentegen de materiaalgebonden milieu-impact weer van alle elementen van gebouwen, over de gehele levenscyclus van het gebouw. Het energiegebruik tijdens de gebruiksfase ligt buiten de scope van de milieuprestatie.

Integrale berekening

Bij Stichting NMD werkt men aan een methode voor een integrale berekening om het energiegebruik mee te kunnen nemen in de milieuprestatie van een gebouw. Dit is nadrukkelijk alleen bedoeld voor berekeningen voor en door de markt en haar opdrachtgevers; dit vervangt dus niet de berekening voor de toets aan de wettelijke milieuprestatie of de energieprestatie bij een vergunningaanvraag voor een nieuwbouwwoning. Vanuit Europese context is het noodzakelijk om apart aan te tonen dat aan de energieprestatie-eis wordt voldaan. Nu nog bij vergunningaanvraag; na inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) ook bij oplevering van de nieuwbouwwoning. Het ministerie van BZK werkt daarom niet aan een geïntegreerde eis voor energie- en milieuprestatie.

Stichting NMD heeft al voor energiedragers als elektriciteit, gas en warmtenetten productkaarten opgesteld en opgenomen in de NMD. Dit maakt het mogelijk om aan de hand van het energieverbruik in de gebruiksfase van gebouwen ook de milieu-impact van dat energiegebruik goed in kaart te brengen. Hierdoor kan al in de ontwerpfase een integrale beoordeling worden gemaakt van de milieu- en energieprestatie. Dit is gewenst, omdat er onmiskenbaar een spanningsveld is tussen energiegebruik en materiaalgebruik. De benodigde rekenregels zijn al opgesteld voor deze berekening en gaan komende week ter openbare consultatie.

Voor meer informatie: https://milieudatabase.nl