“Wij weten elkaar hier snel te vinden”

Zeeland biedt waar mogelijk haakjes naar mkb

Tekst: Geert Hilferink
Foto’s: Kees Stuip

De kwaliteit van wonen, werken en verblijven in Zeeland staat prominent op de agenda van het huidige provinciebestuur. “Kwaliteit is voor ons veel belangrijker dan kwantiteit”, zegt SGP-gedeputeerde Van der Maas, die onder meer infrastructuur en inkoop in zijn portefeuille heeft. “Inwoners waarderen de ruimte in Zeeland en de kwaliteit van hun woonomgeving. Datzelfde geldt voor de toeristen. Die komen ook voor de ruimte. Daaraan willen we niet tornen, we willen het kind niet met het badwater weggooien.”

Regionale woningmarktafspraken

In de provinciale Woonagenda hebben de provincie en gemeentendaarom beschreven hoe de belangrijkste uitdagingen op woongebied aangepakt worden. Deze uitdagingen gaan over het voorbereiden van woningen op de toekomst. “We willen goede en voldoende geschikte en betaalbare woningen voor inwoners van Zeeland, nu en in de toekomst”, zegt de VVD-gedeputeerde.

Zeeland vindt het belangrijk dat plannen voor woningbouw moeten passen bij de huidige en toekomstige woningbehoefte in de verschillende regio’s. Gemeenten moeten hiervoor regionale woningmarktafspraken maken. Dit is vastgelegd in het Omgevingsplan 2018. “Met de regionale woningmarktafspraken kunnen de vijf woningmarktregio’s De Bevelanden, Walcheren, Zeeuws-Vlaanderen, Schouwen-Duiveland en Tholen zelf woningbouwplannen binnen de eigen regio op elkaar afstemmen. Hierdoor wordt gestimuleerd dat de juiste woningen op passende locaties ontwikkeld worden.”

Harry van der Maas: “Wij zien natuurlijk het liefst dat onze investeringen terugvloeien in de Zeeuwse economie, dus daar waar mogelijk bieden we haakjes naar het mkb.”

Bestaande bouw uitdagend

Binnen die woningmarktafspraken vallen alle plannen voor nieuwbouw en bestaande bouw. Van der Velde: “De bestaande bouw is daarbij een uitdaging. Met particulier bezit en woningen in handen van corporaties binnen dezelfde wijk is het niet altijd even eenvoudig om een gebiedsgerichte aanpak te organiseren. Toch slagen we er over het algemeen goed in om gezamenlijk naar mogelijkheden te kijken om de bestaande woningvoorraad te optimaliseren.”

Als het gaat om de plannen voor nieuwbouw, heeft het provinciebestuur de minister van Volkshuisvesting laten weten tot 2030 ruimte te zien voor 13.000 tot maximaal 14.000 extra woningen verspreid over Zeeland. “Die aantallen zijn nodig om de groei van de Zeeuwse bevolking op te kunnen vangen”

De provincie Zeeland won in 2021 met haar inkoopbeleid de Europese innovatieprijs voor inkopen, de Procura+ Award.

Kustvisie

Het toerisme is een belangrijke pijler van de Zeeuwse economie. Van der Velde: “Zeker in de kustgebieden komen de toeristen graag. Plaatsen als Domburg, Veere en Cadzand-Bad zijn grote trekpleisters. De balans tussen het woongenot van de inwoners van onze provincie en de recreatiemogelijkheden voor toeristen is nu goed in balans. Maar om dat evenwicht te bewaren, zijn we voorzichtig met verdere groei. Samen met de sector kijken we zorgvuldig naar wensen en mogelijkheden, waarbij ook voor die groei geldt dat we kwaliteit boven kwantiteit stellen.”

Met het biobased asfalt dat is gebruikt bij de aanpak van de Traktaatweg.“Samen met de andere deelnemers in dit programma hebben we in 2021 en WOW-prijs gewonnen”, zegt Van der Maas.

Kwetsbare infrastructuur

Zowel voor de inwoners van de provincie als voor de toeristen is een goede bereikbaarheid van steden, dorpen en de kust erg belangrijk. “We hebben te maken met een eilandenstructuur waarin die bereikbaarheid voor inwoners en gasten goed op orde is. En het is belangrijk om dat zo te houden, want diezelfde eilandenstructuur maakt ons wegennet ook kwetsbaar. Wegen over lange afstanden met weinig alternatieven dus je wilt uitval voorkomen”, schetst Van der Maas.

Ondanks die kwetsbaarheid is de provincie volgens de gedeputeerde vooral trots op de infrastructuur. “Met de Westerscheldetunnel en de Zeelandbrug hebben we landverbindingen die meer zijn dan alleen een weg van A naar B. Mensen komen mede naar Zeeland om deze bouwwerken met eigen ogen te zien.”

Onderhoud voorspellen

Waterwegen vormen een ander essentieel onderdeel van de Zeeuwse infrastructuur. Van der Maas: “Om te zorgen dat het vervoer over het water en land ongehinderd voort kan, is continu onderhoud aan bruggen, sluizen en dammen noodzakelijk. Daar ligt een grote opgave in Zeeland en om dat nu en in de toekomst goed te blijven uitvoeren, wordt het voorspellen van beheer en onderhoud steeds belangrijker.”

Met name de bewegende delen van sluizen, bruggen en dammen zijn kwetsbaar. “Er zijn vastgestelde onderhoudsplanningen waarmee gewerkt wordt, maar de praktijk is altijd weerbarstiger dan de theorie. Monitoren is daarom beter omdat je actueel inzicht hebt in de staat van onderdelen. Zo hebben we de bewegende delen van de Zeelandbrug voorzien van sensoren, waarmee we jaren vooruit kunnen voorspellen wanneer onderhoud of vervanging nodig is. Dat biedt assetmanagement en het bekeerkader beter inzicht en daarmee kunnen onderhoudsplanningen nog nauwkeuriger opgesteld worden.”

Kennis en kunde bundelen

Werkt de provincie Zeeland op het gebied van wonen nauw samen met marktpartijen, ook als het gaat om de infrastructuur trekt het bestuur graag op met partners. “Daar waar mogelijk zoeken we samenwerking, bijvoorbeeld met het Waterschap en met Rijkswaterstaat. Gezamenlijk werken aan onderhoud betekent voor ons ook het delen en bundelen van kennis en kunde. Dat leidt uiteindelijk altijd tot een efficiënte oplossing”, aldus Van der Maas.

Dick van der Velde: “Met particulier bezit en woningen in handen van corporaties binnen dezelfde wijk is het niet altijd even eenvoudig om een gebiedsgerichte aanpak te organiseren.”

Concreet voorbeeld daarvan is de gladheidbestrijding. “Daarvoor werken we samen met Rijkswaterstaat, het Waterschap en alle gemeenten. We combineren alle materieel en personeel en kunnen het strooibeleid in de hele provincie zo waarborgen.” Volgens de gedeputeerde past het bij de ‘Zeeuwse schaal’. “We weten elkaar hier snel te vinden.”

“Onze eilandenstructuur maakt ons wegennet ook kwetsbaar. Wegen over lange afstanden met weinig alternatieven dus je wilt uitval voorkomen.”

Mkb in beeld

Geldt dat ook voor het Zeeuwse mkb in de bouw en infra? Heeft Zeeland als opdrachtgever oog voor het mkb of is toch de prijs leidend? Van der Maas glimlacht. “Dat laatste is zeker niet het geval. Wij kiezen altijd voor de beste oplossing met maatschappelijk verantwoord investeren als uitgangspunt. Daarop is ons inkoopbeleid gestoeld. Wij zien natuurlijk het liefst dat onze investeringen terugvloeien in de Zeeuwse economie, dus daar waar mogelijk bieden we haakjes naar het mkb.”

Zo wordt bij grote infraprojecten actief geprobeerd om mkb-bedrijven in onderaanneming een rol te bieden. “Wij kennen het Zeeuwse mkb, ook in bouw en infra. Met hun kwaliteit en kennis kunnen zij echt bijdragen aan grote en kleinere werken in de provincie. En onze ervaring leert dat de vertegenwoordiging van het mkb bij projecten groot is omdat de hoofdaannemers weten wat ze aan die Zeeuwse bedrijven hebben.”

Duurzaamheid en innovatie centraal

Ook Van der Velde benadrukt dat de prijs niet het belangrijkste onderdeel van het gunningsproces is. “We stellen duurzaamheid en innovatie centraal en daarop vragen we ook uit. Op die manier willen we samen met de markt werken aan klimaatdoelstellingen, maar ook aan de regionale economie. Zo hebben we ook miljoenen vrijgemaakt voor de verduurzaming van bedrijventerreinen.”

Volgens Van der Maas is het uitvragen naar innovatieve oplossingen een bewuste keuze. “Als je het niet uitvraagt dan komt er vanuit de markt ook geen innovatie. Goed voorbeeld daarvan is het biobased asfalt dat is gebruikt bij de aanpak van de Traktaatweg. De aannemer wilde het graag toepassen, maar had ons daarbij wel nodig. Door zo samen in nieuwe en duurzame oplossingen te investeren, stimuleren we de markt in de ontwikkeling van toekomstbestendige materialen.”

“We hebben de minister van Volkshuisvesting laten weten tot 2030 ruimte te zien voor 13.000 tot maximaal 14.000 extra woningen verspreid over Zeeland.”

Cross-sectorale samenwerking

Het biobased asfalt komt voort uit CHAPLIN, wat staat voor Collaboration in aspHalt Applications withLIgniN. Hierin werken bedrijven, overheden en research- en technologiepartijen cross-sectoraal samen. Door bitumen, de fossiele grondstof in asfalt,te vervangen door lignine wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het vergroenen van de wegenbouw.v De prijs is een initiatief van het Platform WOW dat kennisdeling en samenwerking tussen weg-, vaarweg- en waterbeheerders bij de overheid stimuleert.