“Wetgevers, luister naar de stem van de bouwpraktijk”
Prijsstijgingen, personeelstekorten de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Uit alle hoeken van het land waren de mkb-bouwondernemers naar Den Haag gekomen voor het Cobouw Café om hun ongenoegen en zorgen met Kamerleden te delen. Er was er helaas één komen opdagen. De overige drie hadden op het laatste moment afgezegd. Dat zegt veel over de betrokkenheid van Tweede Kamerleden bij het mkb, dat ze in verkiezingstijd graag met lovende woorden ‘De motor van de economie’ noemen.
Ondernemers tijdens Cobouw Café in Den Haag
Van links naar rechts: René Fronik, Peter de Groot, Erik Ronnes en Peter Gijben
Tekst: Arie Grevers
Foto’s: Suzanne van de Kerk
Eén aanwezige parlementariër dus en dat was Peter de Groot, woordvoerder bouwen en wonen van de VVD en een verleden in de bouw. Op het laatste moment was nog een oude bekende ingevlogen die – ook in de kolommen van BouwBelang – meermaals heeft laten zien dat hij uit het juiste mkb-hout gesneden is: Erik Ronnes, tot voor kort lid van de Tweede Kamer en op dit moment lid van het college van gedeputeerde Staten in de provincie Noord-Brabant. Zij zaten samen met René Fronik, Peter Gijben, Arno Snellen en Peter Veenstra (gww-, bouw-, sloop- en natuursteenondernemers) in het panel dat ondervraagd werd door gastvrouw en -heer, Cobouwredacteuren Petra Platschorre en Thomas van Belzen. Verder hadden de moderatoren enkele ondernemers uitgenodigd hun standpunt kracht bij te zetten met een vlammend betoog vanaf de spreekwoordelijke zeepkist.
Gedeelde zorgen
De ondernemers in de zaal vertegenwoordigen een bonte mengeling van disciplines over de volle breedte van de uitvoerende bouw, allemaal terug te vinden in de achterbannen van de AFNL en NOA. Slopers, infra-mensen, tegelzetters, stukadoors, bouwers, stratenmakers, metselaars enzovoort… kortom de hele sector was present. Zo uiteenlopend hun vakinhoudelijke kant, zo eensgezind zijn ze over de uitdaging en de zorgen van deze tijd. En… ze hebben allemaal weinig fiducie in het oplossende vermogen en de daadkracht van politici. “Als ze niet eens de moeite nemen naar ons te komen luisteren, hoe kunnen ze dan wetten maken die aansluiten bij de praktijk.”
Tekort aan vakmensen
“We koersen af op een tekort van 60.000 vakkrachten over vijf jaar. Dat is een regelrechte catastrofe voor de opgaven van vandaag en betekent onvermijdelijk dat politiek en samenleving de ambities moeten bijstellen”, zegt René Fronik.
Kunnen we die vakkrachten – wat nu al op grote schaal gebeurt – niet gewoon rekruteren in het buitenland? Dat vinden de meeste ondernemers in de zaal geen echte oplossing. Nog altijd willen mkb’ers hun werken graag uitvoeren met eigen mensen. Daar zit door schade en schande wijs geworden inmiddels wel een flexibele schil omheen.
En de onlangs overeengekomen vijf procent loonsverhoging, is dat geen motivatie voor jonge mensen? “Dat gaat niet helpen.”, zegt Peter Gijben. “Bovendien zijn de personeelsproblemen in andere sectoren niet minder. En daar gaan ze natuurlijk ook met geld zwaaien. Maar op zich goed dat die loonsverhoging er is. Al was het maar om de mensen vast te houden.”
Jonge ondernemers Ruben van Kampen enJacko Rook uiten tegenover Peter de Groot tijdens nazit nogmaals hun bedenkingen van mkb-bouwers tegen de Wkb.
Compenserenofnietcompenseren?
De enorme prijsstijgingen houdt iedereen bezig. “Pvc-buizen zijn 70 procent duurder en voor een vracht zand betaal ik nu 80 euro meer dan verleden jaar”, weet een ondernemer in de zaal. Niet iedereen kan rekenen op compensatie. De meeste ondernemers in de zaal vinden echter dat er gecompenseerd moet worden en als dat contractueel vastgelegd is, gebeurd dat ook gewoon. Een enkeling ziet ook een keerzijde van compensatie. “Nu zitten we nog dik in het werk, maar de kans is reëel dat projecten stilvallen door tegenvallende ramingen.” Philip van Nieuwenhuizen, voorzitter/directeur MKB INFRA, vult aan: “Als Rijkswaterstaat alle prijsstijgingen moet compenseren, dan gaat dat ten koste van de werken die nog op stapel staan. Simpelweg omdat de budgetten waarover RWS kan beschikken, dezelfde blijven.”
Wkb omstreden
Via de zeepkist bracht Bertha van Kampen de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen in de discussie. Zij hield een gloedvol betoog. De kosten voor de Wkb vallen relatief gezien voor kleine bedrijven veel hoger uit dan voor grote. Dat is de ervaring van bouwbedrijven in Drenthe die geparticipeerd hebben in Wkb-pilots. Bertha: “Er is vorig jaar een onderzoek toegezegd over de kosteneffecten voor met name mkb-bouwers. We hebben nog altijd niks vernomen over de voortgang om nog maar te zwijgen van de resultaten. Zoveel werk kan dat toch niet zijn!”
Zij en met haar vele aannemers in de gelederen van de NVBU, begrijpen niet goed waarom deze tijd- en geldverslindende administratieve rompslomp aan het mkb wordt opgedrongen.
Jos Wesselink van GNL ziet ook positieve effecten van de Wkb en voerde aan dat de wet een drempel opwerpt voor bedrijven die er met de pet naar gooien.
Veerkracht
Peter de Groot en Erik Ronnes zijn beiden trots op de Nederlandse bouwers en overtuigd van de veerkracht en het innovatieve vermogen.” Peter komt met een advies aan het kabinet: “Maak gebruik van dit vermogen. Daag de bouw uit om oplossingen te verzinnen voor de uitdagingen van deze tijd. Denk daarbij aan het stikstofprobleem, circulair bouwen, het woningentekort.”
Een uitstekend advies en een impuls voor het imago van de bouw.