Kwaliteitsborging bij verbouw
Vooral bij kleinere projecten zoals verbouw en aanbouw, zijn er bij ondernemers veel zorgen over de bijkomende kosten van kwaliteitsborging onder de nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Uit proefprojecten met verbouw en aanbouw blijkt echter dat een slimme aanpak de extra kosten flink kan reduceren. Een voorbeeld is een proefproject met een dakopbouw die prefab wordt aangeleverd.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Opbouwineenweek
In één week een extra verdieping op een woning: dat kan bij Opbouwineenweek. De opbouw wordt prefab aangevoerd en in vier uur staat er een wind- en waterdicht casco op het dak. De rest van de week is nodig voor de afwerking. Wil je een compleet ingerichte opbouw, dan kan dat ook. In één maand kunnen tevens het stuc- en schilderwerk en de complete badkamer worden verzorgd.
“Ik kom oorspronkelijk niet uit de bouw, maar zag uit eigen ervaring wel dat het vaak misgaat als je als particulier je woning wilt laten uitbreiden of verbouwen”, aldus Martijn Schierbeek, eigenaar van Opbouwineenweek. “Daarnaast zag ik een toenemende behoefte aan extra ruimten bij je woning. Door de corona-tijd zijn meer mensen thuis gaan werken en een nieuwe woning is voor velen onbetaalbaar geworden. Toen ik die reclame zag van Upstairs, waarbij ze een trap renoveren in één dag, dacht ik: dat moet toch ook kunnen met een opbouw? Eén dag is te kort voor een complete opbouw, maar in één week lukt dat wel.”
Dat Martijn geen genoegen neemt met mindere kwaliteit blijkt wel uit het feit dat hij zich ook heeft aangemeld voor twee Wkb-proefprojecten. “Ik hoor iedereen zeuren over die Wkb, maar ik zie het juist als een kans om de kwaliteit te verbeteren. Zo verdwijnen ook de cowboys uit de markt. We zijn nu in de ontwerp-, productie- en uitvoeringsfase gecontroleerd en alles bleek aan de bouwregelgeving te voldoen. Dat maakt me wel trots.”
Constructie dakopbouw
Er zijn twee constructies mogelijk: staalframebouw of houtskeletbouw. De staalframebouw units worden in Huizen gefabriceerd en de houtskeletbouwunits in Hoorn. Opbouwineenweek biedt verder drie opties, waarbij de eenvoudigste optie alleen de plaatsing van een kaal casco betekent. “Maar die optie wordt maar zelden gekozen”, zegt Martijn, die al tachtig tot negentig aanvragen per maand ziet binnenstromen. “Meestal is er vraag naar de Casco Plus oplossing, waarbij ook elektra, water, doorvoer van leidingen, dichtzetten van de binnenwanden en indeling van meerdere ruimten is geregeld. De derde optie is Casco Plus Deluxe, een soort turn-key oplossing waarbij in één maand tevens het stuc- en schilderwerk en bijvoorbeeld een complete badkamer worden verzorgd.”
Kwaliteitsborger
Via Wkb-proefprojecten kwam Martijn in aanraking met Bouwbedrijf Het Gilde. Dit bouwbedrijf is gespecialiseerd in nieuwbouw van woningen, maar ook dakopbouwen en aanbouwen. “Bouwbedrijf Het Gilde doet ook mee aan proefprojecten, in samenwerking met De Borgermeester”, verklaart Martijn de keuze. De Borgermeester is een gecertificeerde kwaliteitsborger en gespecialiseerd in dit soort projecten. Op dit moment heeft De Borgermeester zo’n 50 proefprojecten door Nederland.
Tijdens het eerste proefproject is een opbouw met staalframebouw getoetst. “We zijn circa drie keer in die week op de bouwplaats geweest. De eerste dag bij het plaatsen van de stelregels, de hele dag tijdens de plaatsing van de opbouw en de controle na plaatsing, inclusief toetsing van de trapsparing in de betonvloer. Dat is veel, maar we investeren nu in de toekomst. Als we het proces kennen en erop kunnen vertrouwen, kan de aannemer zelf een grotere rol nemen in het verzamelen van bewijslast”, zegt Joost Tijssen van kwaliteitsborger De Borgermeester. Na dit project is een tweede project, ditmaal met een dakopbouw in houtskeletbouw, getoetst. “We zijn geen noemenswaardige afwijkingen tegengekomen. Dat is toch het voordeel van prefabriceren. In de uitvoering kan er weinig meer mis gaan”, aldus Joost.
Tekeningen en berekeningen zijn vroegtijdig naar De Borgermeester gestuurd ter beoordeling van de risicoanalyse. De aannemer kan tijdens de uitvoering met foto’s en certificaten aan de kwaliteitsborger aantonen dat aan de bouwregelgeving wordt voldaan. “In de toekomst kan de aannemer die informatie zelf uploaden via een app, die verbonden is met de KiK-tool waarmee wij werken”, zegt Joost.
Ervaringen
Martijn is tevreden over de twee proefprojecten en wil hier ook zeker mee doorgaan. “Waar ik wel tegenaan loop is de onduidelijkheid of bepaalde producten en uitvoeringswijzen wel voldoen aan de bouwregelgeving. Het zou mooi zijn wanneer ik in een overzicht kan zien welke producten of materialen ik moet kiezen. Denk aan de keuze voor de juiste isolatiematerialen en/of dakbedekking. Kan er niet een soort sticker op dat het voldoet?”
En de kosten? De meest gehoorde klacht is dat de extra kosten voor een kwaliteitsborger vooral bij een klein project veel te hoog zijn. “Wie zijn project goed voorbereid en slim inspeelt op de aangewezen risico’s zal merken dat het met de extra kosten wel meevalt”, zegt Joost. “Een goede manier om je voor te bereiden is het oefenen met een proefproject. Bij een proefproject werk je al volgens de regels van de nieuwe Wkb. Wij zijn toegelaten door Stichting KiK om met het instrument KiK te werken. Dat staat voor KOMO-instrument Kwaliteitsborging. Om de uitvoering van proefprojecten te versnellen is, vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), in november 2020 gestart met zogenoemde Ambassadeursnetwerken kwaliteitsborging (ANWkb). Een Ambassadeursnetwerk bestaat uit een ambassadeursgemeente, een aantal omringende gemeenten, aannemers en kwaliteitsborgers. Voor projecten die vallen onder een ambassadeursnetwerk is een tegemoetkoming in de kosten van de kwaliteitsborger van maximaal € 5.000, – beschikbaar. De projecten van Opbouwineenweek vallen onder het Ambassadeursnetwerk Almere. Met de subsidie zijn onze extra bezoekjes aan de bouwplaats gedekt. Later is dat niet meer nodig omdat er gewerkt wordt met standaard prefab onderdelen. Dat is ook een groot voordeel van prefab bouwen, uitbreiden en verbouwen: omdat het een gestandaardiseerd proces betreft hoef je veel minder te controleren en gaan de kosten dus omlaag.”
Martijn besluit: “Het is fijn te horen dat we een early adaptor zijn, maar ik verbaas me ook hoeveel bouwbedrijven om me heen amper weten wat de Wkb inhoudt. Die wachten gewoon wat er op hen afkomt. Maar na inwerkingtreding van de Wkb vervalt deze subsidiemogelijkheid en ben je naast extra kennis, bij de eerste projecten waarschijnlijk ook onnodig veel geld kwijt. Wie nu goed oefent kan straks de kosten voor de kwaliteitsborger behoorlijk beperken.”
Wkb komt eraan
Wanneer u nu wilt gaan bouwen moet in veel gevallen een vergunning worden aangevraagd bij de gemeente. Met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) gaat dit veranderen. Gaat u bouwen dan moet u vanaf 1 januari 2023 voor gevolgklasse 1 een omgevingsplanactiviteit aanvragen en doet u vier weken voor start een bouwmelding met daarbij de informatie over de kwaliteitsborger, het instrument, de risicoanalyse en het borgingsplan.
Voordat met de bouw mag worden begonnen moet een bouwmelding worden gedaan bij de gemeente. Na afronding van de werkzaamheden doet u dan nog een gereedmelding. Deze melding bestaat uit een formulier met gegevens over de initiatiefnemer en tekeningen en berekeningen van het resultaat van de bouwactiviteit. Ook zit er een verklaring bij van de kwaliteitsborger dat er een gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat de bouwactiviteit aan de bouwtechnische regels voldoet. Alle documenten samen vormen het dossier bevoegd gezag.
Proefprojecten
Wist u dat de AFNL haar leden aanbiedt om te oefenen met de Wkb? Peter Ligthart, Adviseur bouwregelgeving en kwaliteitsmanagement, begeleidt voor de AFNL de proefprojecten en daar leest u regelmatig over in BouwBelang en de nieuwsbrief. Het is vaak even wennen, maar door een slimme aanpak zijn de extra kosten voor kwaliteitsborging flink te beperken en het bewustzijn te vergroten. Daarnaast kunnen de faalkosten hierdoor omlaag. In dit dossier leggen we het allemaal uit. Wat komt er op u af?