Zero emissie stadslogistiek

AFNL-themabijeenkomst Mobiliteit over gevolgen klimaatdoelstellingen

Zero-Emissie voor Stadslogistiek, de ZES-zone voor de gemeente Rotterdam

Rogier Kuin: ‘Subsidie voor ondernemers die overstappen op elektrische bestelbusjes en vrachtauto’s.’

Overeenkomstig de afspraken in het Klimaatakkoord moet de emissie van broeikasgassen in 2030 met 55 procent verminderd zijn ten opzichte van 1990. Dat geldt ook voor de CO2-uitstoot veroorzaakt door vervoer en transport en alle sectoren, ook in de bouwnijverheid. Dat hield de eerste spreker tijdens de AFNL-themabijeenkomst Mobiliteit, Rogier Kuin, zijn gehoor voor. Hij is manager politieke beleidsontwikkeling bij Bovag – het onderkomen van deze organisatie in Bunnik was de locatie waar de bijeenkomst plaatsvond.
Zijn verhaal begint bij de noodzaak van een meer duurzame transport- en vervoersector. En de constatering wordt bevestigd door de ondertekening van de Uitvoeringsagenda Stadlogistiek begin februari dit jaar. Daartoe kwamen staatssecretaris Van Veldhoven, gemeenten en belangenbehartigers in de vervoersector bijeen. Ook AFNL, MKB INFRA en Bovag hebben de agenda ondertekend. De staatssecretaris sprak destijds de ambitie uit een reductie te realiseren van één megaton CO2. Daartoe zouden dertig tot veertig gemeenten verspreid over heel Nederland zich bereid moeten verklaren zero-emissiezones in te richten. Hierdoor verkrijgen deze steden een gezonder en prettiger leefklimaat voor de bewoners. De uitstoot van schadelijke gassen en fijnstof wordt dankzij de zones immers geminimaliseerd.

Inmiddels bijna dertig steden

Direct bij ondertekening hebben veertien steden al formeel aangekondigd in 2025 een zero-emissiezone in te voeren. Inmiddels is dit aantal gegroeid tot bijna dertig. Daarmee is de ambitie al bijna gerealiseerd. Maar dat lijkt wat voorbarig, want de meeste steden reserveren de zones slechts voor het centrum en gaan daarmee voorbij aan de doelstelling dat de zones ook omliggende wijken zou moeten omvatten. Dit kan de beoogde reductie in gevaar brengen. Maar de uiteindelijke zones moeten nog gedefinieerd worden en als het aantal steden ver uitstijgt boven de veertig bereik je ook via deze weg het gewenste totale oppervlak aan emmissievrije zone.

Jan Robbert Albrechts: ‘Nu al stimuleringsmaatregelen voor het bedrijfsleven om emissie te beperken.’

Subsidie tot 5000 euro

Ondernemers die vanaf 2025 in deze zones goederen willen vervoeren, moeten kunnen beschikken over emissievrije bestelbusjes en vrachtwagens. Dat betekent extra investeren, want die elektrisch aangedreven voertuigen zijn duurder dan die op diesel rijden. Ze hoeven de meerprijs echter niet alleen op te hoesten. De overheid springt bij met een subsidieregeling. Via www.welkeebestelbus.nl kan de ondernemer door het kenteken van zijn busje in te geven, alvast peilen met welke rijksbijdrage hij of zij rekening mag houden. De maximale subsidie bedraagt vijfduizend euro.

Stappenplan ZES

De volgende spreker is Jan Robbert Albrechts. Hij is adviseur mobiliteit gemeente Rotterdam en deze gemeente is een van de ondertekenaars van de Uitvoeringsagenda Stadlogistiek. Hij is nauw betrokken bij de ontwikkeling voor zijn stad van het Stappenplan Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) waaraan de gemeente al sinds 2019 werkt. Deze is gericht op de vervoerscategorie goederenvervoer en bevat een aanpak die ingaat op alle drie de onderdelen uit de zogeheten Trias Mobilica: Volume beheersing, Veranderen en Verschonen. Dit Stappenplan ZES is een strategische uitwerking, gericht op de middellange termijnaanpak met het jaar 2025 als horizon. Het Stappenplan ZES is bedoeld als doorbraak in de transitie naar emissievrije stadslogistiek gericht op de binnenstad van Rotterdam.

Meest effectieve maatregel

Samen met het bedrijfsleven werkt de gemeente Rotterdam al jaren aan het reduceren van het aantal logistieke bewegingen in de stad, door slimme logistiek zoals bundeling van goederenstromen en met schonere vrachtvoertuigen de stad in. Doel: reductie van de CO2-uitstoot en verbeteren van de luchtkwaliteit in de stad. In 2014 al heeft Rotterdam het convenant Green Deal 010 Zero Emissie Stadslogistiek (GD010ZES) ondertekend samen met enkele logistieke koplopers en TNO met het voornemen om in 2020 een emissievrije binnenstad te realiseren. De lat lag toen aan de hoge kant, maar door de vroege actie is wel een versnelling in de overgang naar emissievrije stadslogistiek verkregen, alsmede meer inzicht in de kansen en knelpunten.
De logistieke sector wil inmiddels graag een concreet kader met beleid van de lokale overheid voor een emissievrije stadslogistiek. Denk bijvoorbeeld aan de geografische afbakening en toegangseisen van een Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) zone. In deze zone is het aantal vervoersbewegingen gereduceerd en worden de ritten alleen door volledig emissievrije voertuigen uitgevoerd – één en ander in lijn met landelijke ontwerp-Klimaatakkoord. Onderzoek toont overigens, dat een ZES-zone één van de meest effectieve maatregelen is om de CO2-uitstoot in een stad voor de sector mobiliteit te reduceren.
Er is een ZES-stappenplan ontwikkeld om de zone in 2025 volledig operabel te hebben. Dit omvat onder meer aanpassingen van bebording en IT-systemen.

René de Kwaadsteniet: ‘Ondernemers praat mee over duurzaamheid.’

Stimuleren emissievrij transport

De gemeente Rotterdam heeft intussen al enkele maatregelen in het leven geroepen om marktpartijen aan te zetten tot bewust emissievrije transport. Het Ecostars-programma is daar een voorbeeld van. Via het programma kunnen transporteurs ‘duurzame sterren’ verdienen. Deskundigen geven transporteurs vrijblijvende adviezen over hoe zij brandstof kunnen besparen en de overstap naar emissievrij transport in Rotterdam kunnen maken. Er zijn al zeker 450 certificaten uitgereikt.
Ook bestaan er privileges voor vrachtvervoerders. Emissievrije vrachtwagens krijgen ontheffing en mogen busbanen gebruiken. Transporteurs Breytner en Technische Unie maken er al volop gebruik van. Zo heeft emissieloos ‘last-miles-transport’ van steigerwerk naar een bouwplaats in Nieuw Crooswijk kunnen plaatsvinden.
Verder mag je met emissievrije vrachtwagens en bestelbussen in de voetgangersgebieden – waarvoor een venstertijd van 5.00 tot 10.30 uur geldt – ook van maandag t/m donderdag tussen 18.00u en 20.00u goederen bezorgen.
Ten slotte werkt de gemeente Rotterdam samen met bouwbedrijven en TNO om afspraken te maken voor optimaal gebruik van bouwhubs, vervoer over water en zero-emissie last-mile bevoorrading.
Meer voorbeelden zijn te vinden op www.010duurzamestad.nl.

Zwaar materieel

Directeur-voorzitter van MKB INFRA, Philip van Nieuwenhuizen, wijst nog op de website www.opwegnaarzes.nl waar het niet alleen gaat over goederenvervoer, maar ook over regelingen voor zwaar materieel. Zijn achterban werkt met graafmachines, heistellingen en kranen op bouw- en wegenbouwlocaties. Ook zij moeten een bedrage leveren aan de emissie-reductie. Een routekaart is inmiddels beschikbaar.

Meepraten

Laatste spreker was René de Kwaadsteniet, directeur van Building Changes. Hij sprak over subsidieregelingen, over wat duurzaamheid betekent voor de ondernemer. En wat is de maatschappelijke waarde? Hij drukte de ondernemers op het hart aan tafel te zitten en mee te praten over duurzaamheid. Dan kun je immers ook invloed uitoefenen op de koers. Kortom een warm pleidooi voor een stevige lobby.