Verbetering en innovatie door samenwerking

Familiebedrijf Hooijer Renkum wil graag expertises verbinden

Tekst: Arie Grevers
Fotografie: Hooijer

Algemeen directeur Derkjan Hooijer: ‘Een afrekencultuur past niet in een proces waar je nog niet werkt met beproefde technologieën. Daar moet ruimte zijn om te experimenteren.”

Karel Hooijer had een boerenbedrijf toen hem in 1979 gevraagd werd om met zijn tractor wat zand te verplaatsen op het terrein van papierfabriek Parenco in Renkum. Dat beviel. Al snel zette hij een punt achter het boer-zijn en wijdde zich voor honderd procent aan zijn nieuwe roeping: groen- en cultuurtechnisch werk. Parenco bleef een belangrijke klant en in 1996 verbreedde Karel de diensten met wegenbouwactiviteiten.
De daarop volgende jaren staan in het teken van verdere verbreding. Er kwamen shredders, een trommelzeef en voorbrekers voor de productie van biomassa. En in 2012 volgt op initiatief van zoon Derkjan Hooijer een nieuwe loot aan de bedrijfsstam: asbestverwijdering.
Drie jaar later krijgt de recycling van biomassa een impuls door de aankoop van een voormalige steenfabriek in de uiterwaarden bij Doorwerth. Het bedrijfsterrein is ruim negen hectare groot en wordt geheel ingericht voor verwerking van reststromen: sloopafval opnieuw waarde geven en groenafval omzetten in biomassa.
In 2019 heeft Derkjan Hooijer de algehele leiding overgenomen van zijn vader. Hij was toen al negen jaar fulltime in touw voor de onderneming en droeg in die tijd de verantwoordelijkheid voor de divisies sloop en asbestsanering.

 ‘De moderne ondernemer is gericht op wat de samenleving van hem vraagt’

Anno nu staat er een multidisciplinaire familieonderneming waar opdrachtgevers terecht kunnen voor: asbest verwijderen, bodemsanering en circulaire sloop. Verder: de aanleg, onderhoud en verwerking van groen en de inrichting van boven- en ondergrondse infrastructuur. In de woorden Derkjan: “We kunnen alles behalve bouwen.”

Project Eijbershof Oosterbeek: keerwanden plaatsen. Hooijer Renkum ontwerpt, sloopt, maakt bouw- en woonrijp en voert het grondwerk uit.

GroeneWaarden en leefbare toekomst

Toen Hooijer het terrein in de uiterwaarden van Doorwerth verwierf, stonden de enorme hallen van de voormalige steenfabriek nog vol met machines voor de productie van bakstenen. Het eerste jaar stond in het teken van ontruimen en herstel.
Derkjan: “Het inrichten en opknappen gebeurt stap voor stap. We hebben 15.000 vierkante meter vloeren vernieuwd. De golfplaten gaan eraf en nieuwe dakplaten voorzien van pv-panelen gaan erop. Drie tot vier hectare buitenterrein is inmiddels verhard en we zijn nog niet klaar.”
Wat doet Hooijer met zo’n enorm complex?
“Eerst denk je, dat het aan de grote kant is. Maar al snel zagen we de potentie van de ruimte en nu ontwikkelen we nieuwe activiteiten die gelieerd zijn aan onze huidig dienstenpakket. De hallen zijn zo groot dat we er andere bedrijven en bedrijfsactiviteiten in onder kunnen brengen.

‘Biomassa van volwassen bomen uit Amerika voor Nederlandse energiecentrales is in alle opzichten een slecht idee’

We werken samen met sociaal bedrijf De Voorwerkers uit Arnhem om onze organische reststromen op te waarderen. Wij en onze collega’s binnen de Coöperatie Insert laten er de plafondplaten die afkomstig zijn uit onze sloopwerken, reinigen en spuiten. In nauw overleg met Obimex, een Almelose groothandel in plafonds, wanden en verlichting, brengen we deze circulaire plafondplaten terug in de markt. De circulaire bouweconomie is compleet nieuw voor ons bedrijf, maar het is wel een route waaruit wij onze inspiratie putten. Hoe verbindt je de expertise van bedrijven waardoor nieuwe inzichten, producten en bedrijfsprocessen ontstaan die een bedrage leveren aan een betere wereld?”

Op project Wisselspoor in Utrecht neemt Hooijer Renkum in bouwteamverband de asbest- en bodemsanering, sloop en het gehele bouw- en woonrijpmaken voor zijn rekening. Op het voormalig bedrijventerrein van NS komen 140 woningen.

Verbinding sleutelwoord

Derkjan wil werk doen dat betekenis heeft en ertoe doet. Geld verdienen is noodzakelijk voor de continuïteit van het familiebedrijf. Net zo belangrijk is een bedrijf achterlaten aan een volgende generatie – en dat hoeft niet per se familieleden te zijn – dat in staat is een zinvolle bijdrage te leveren aan de actuele vraagstukken. Denk daarbij aan CO2-reductie, verbetering klimaat, circulariteit, met plezier je werk doen, samen met leveranciers, medewerkers en onderaannemers de kwaliteit optimaliseren.

‘Plafondplaten uit sloop krijgen een nieuw leven’

De moderne ondernemer is gericht op wat de samenleving van hem vraagt. Om zijn ambities inhoud te geven heeft hij op initiatief van zijn vader een Raad van Advies in het leven geroepen. De raad is klankbord om zijn ideeën te toetsen en bij te vijlen. Hoe formuleer je een steekhoudende visie op bijvoorbeeld circulariteit? En ook: hoe kun je op strategisch niveau leiding geven om de ambities te verwezenlijken. Hoe krijg je de achterliggende organisatie mee? Daartoe volgde hij ook trainingen bij De Baak.
Derkjan: “Dat is allemaal heel zinvol, zolang het de ontwikkeling van de dagelijkse praktijk dient. De mensen op de werkvloer moeten begrijpen wat je zegt en ermee aan de slag kunnen. Ook hier is verbinding het sleutelwoord. ”

Biomassa omstreden, maar het kan anders

Heel concreet leiden de inspanningen tot zoektochten naar nieuwe producten, zoals de genoemde plafondplaten. En ook is er volop innovatie aan het groenafval front. Vooralsnog echter wordt de bulk verwerkt tot biomassa voor energiecentrales. Het imago van biomassa heeft ernstig geleden onder berichtgeving over boskap in Amerika voor energieopwekking in Nederland. Is verwerking van biomassa wel in lijn met de duurzame visie van Hooijer?
Derkjan: “Biomassa van volwassen bomen uit Amerika en de Baltische staten is slecht voor het milieu, ook al is herplanten van bomen verplicht. Want een volwassen boom neemt veel meer CO2 op dan een pas geplant boompje. Bovendien is de transport van biomassa over zo’n afstand een exercitie die alle duurzaamheidsregels tart. Als je er iets tegen wilt doen, moet je begrijpen waardoor die handel in stand wordt gehouden. Dat heeft alles te maken met de extreem hoge prijs van biomassa. En hoe komt dat? Heel simpel: wij bouwen gewoon te veel biomassacentrales die ook nog eens gesubsidieerd worden! Je zou het aantal centrales moeten afstemmen op het groenafval in eigen land. Wij verzamelen het groenafval in een cirkel van dertig kilometer rondom Doorwerth. Dat gaat om groenafval dat burgers naar de gemeentelijke werf hebben gebracht, om boomstobben, om snoeihout dat hoveniers bij ons aanleveren. Rechte stammen zitten daar niet bij. Wel veel bijmenging, stenen en grond. Onze behandeling bestaat uit: scheiden, breken, zeven, wassen en verkleinen. En dan vind ik het duurzaam als we het eindproduct naar een biomassacentrale in de buurt brengen. Je kunt het afval natuurlijk ook op een grote hoop gooien en laten composteren, waardoor de CO2 over een periode van tien jaar vrijkomt. Maar dan kun je er beter energie van maken. Bovendien zijn er inmiddels hele goede technieken om rookgassen te reinigen.”

Deze JCB behoort samen met een Giant-shovel tot de eerste volledig elektrische machines van Hooijer Renkum. De komende jaren zal het machinepark stap voor stap naar zero-emission gaan.

Biobased bouwproducten

Toch verwacht Derkjan, dat er over dertig jaar geen biomassacentrales meer zijn. Een aanname die mede gebaseerd is op ontwikkelingen waar ook Hooijer aan bijdraagt.
“We werken in samenwerking met de Hogeschool Arnhem Nijmegen aan een programma om bouwmaterialen te maken van groenafval. Daarvoor hebben we contact gelegd met een bedrijf in West-Nederland dat mycelium kweekt. Dat is een schimmel dat zich voedt met plantaardig materiaal. Met vlas zijn al goede resultaten bereikt. Doe vlas in een mal, voeg de schimmel toe en zorg ervoor dat het geheel drie tot vier weken onder een bepaalde luchtvochtigheid kan gedijen. De schimmel groeit dan uit tot een soort plaat. Haal het vocht weg en de schimmel stopt met groeien. Wij denken dat de schimmel zich prima kan voeden met onze houtsnippers. Wie weet wat daaruit nog voortkomt? Misschien wel een biobased isolatiemateriaal. Zou een goede vervanger zijn voor minerale wollen.”
Hooijer kijkt ook naar de chemische eigenschappen van biomassa. “Wat zit er allemaal in? En dan blijkt veel mogelijk. Er zijn bijvoorbeeld initiatieven voor biobased bitumen (zie ook BouwBelang nr 1 van dit jaar, AG).”