Meer centrale regie op woningbouw

Na afloop van de presentatie van de verwachtingen van de bouwproductie in de periode 2021-2025 door EIB-directeur Taco van Hoek gingen vier kamerleden met elkaar in discussie over woningbouw. Het EIB analyseerde hiervoor de verkiezingsprogramma’s van alle partijen waarna vertegenwoordigers van regeringspartijen VVD en CDA, samen met PvdA en GroenLinks in discussie gingen over de schaarste, betaalbaarheid en verduurzaming op en van de woningmarkt.

Er moeten meer investeringsmogelijkheden komen voor corporaties om nieuwe woningen te bouwen. En om de verduurzamingsambities waar te maken, moeten minimaal de afspraken uit het Klimaatakkoord aangehouden worden.

Schaarste

Dat er een groot tekort aan woningen is, trekt geen van de partijen in de verkiezingsprogramma’s in twijfel. En ook over de oplossingen is in redelijke mate consensus. Zo pleiten de vier partijen allemaal voor beperking van de verhuurderheffing zodat corporaties meer ruimte krijgen om te investeren. Van afschaffing of het omzetten naar een volledige investeringsplicht, wil VVD niets weten. “Die heffing levert ons twee miljard euro op voor zaken als de zorg”, aldus Daniel Koerhuis namens de VVD.Daar waar de PvdA en GroenLinks pleiten voor de ‘terugkeer’ van een ministerie van VROM, geeft het CDA in haar programma aan een minister voor regionale ontwikkeling te willen. “Om meer centrale regie te krijgen op bijvoorbeeld woningbouwontwikkeling. De verantwoordelijkheden daarvoor zijn nu te versnipperd en dat werkt vertragend”, aldus Julius Terpstra (CDA).

Binnen- en buitenstedelijk

De vraag waar de nieuwe woningen gebouwd moeten worden, blijkt ook voer voor discussie. Waar GroenLinks en PvdA vooral inzetten op binnenstedelijk bouwen, zoeken CDA en VVD de combinatie met de groene ruimte buiten de steden. “En dat kan”, aldus Koerhuis, “bijvoorbeeld in Flevoland. Daar liggen nu al plannen voor zo’n 150.000 nieuwbouwwoningen.”

Daarop reageerde Henk Nijboer namens de PvdA dat daar wat hem betreft ook het probleem ligt. “Er liggen mooie plannen, maar daarbij is het de afgelopen jaren vooral gebleven.” Het laat volgens Paul Smeulders van GroenLinks ook zien dat de behoefte aan sturing groot is. “We hebben het destijds gezien toen de Vinex-wijken werden aangewezen. Dat werd vanuit het ministerie centraal geregeld.”

Betaalbaarheid

De discussie over de betaalbaarheid van woningen spitst zich vooral toe op de middenhuur en starters op de koopmarkt. Zo pleit het CDA voor startersleningen, iets wat de VVD niet ziet zitten. “Dan ga je de schuldenlast alleen maar verhogen”, aldus Koerhuis.

Voor de PvdA is het grote aandeel huur op de woningmarkt een punt van zorg. “Met huur bouw je niets op terwijl menig huurder maandelijks meer dan duizend euro betaalt voor een woning. Een groot deel van deze groep kan niet overstappen naar koop omdat ze als starter gewoon geen kans hebben”, aldus Nijboer. Voor die zware financieringseisen weet Terpstra wel een alternatief. “Als iemand jarenlang trouw zijn huur betaalt, toont hij zich een stabiele betaler. Dat zou ook mee mogen wegen in de financieringsaanvraag voor een hypotheek.”

Verduurzaming

Tijdens de discussie over de verduurzaming van de woningvoorraad zijn de vier partijen aan tafel het eens over één ding: we moeten nu eerst het laaghangend fruit oogsten. “Isoleren en een hybride ketel. Kostenefficiënt en eenvoudig uit te voeren”, zegt Smeulders. “We plannen gasloze wijken, maar hebben niet nagedacht hoe we daar een CV-ketel laten draaien.”

Kritiek die VVD en CDA graag weerleggen. “We hebben dergelijke experimenten nodig om te leren. Bovendien gaan we met isolatie en een hybride ketel alleen de doelstellingen in 2050 niet halen”, aldus Koerhuis.