“Iedereen is welkom”

Tekst: Geert Hilferink Foto’s: Kees Stuip en Sepawand

Dat de ondernemer, aangesloten bij MKB Infra, recht van spreken heeft, bewijst de overhandiging van een cheque van twee ton eind december 2019 door staatssecretaris Mona Keizer. “Die subsidie is vanuit het project MKBIdee toegekend aan ons initiatief Dynamisch Op Weg, dat ik vorig jaar samen met twee partners heb opgestart. Hierin bieden we jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt, statushouders, vluchtelingen en mensen met een beperking de gelegenheid om hun talenten te ontwikkelen. En dat die aanpak werkt, blijkt wel uit deze waardering.”

Twee medewerkers van Sallandse Wegenbouw, die die via Dynamisch Op Weg bij de infraspecialist in Haarle aan het werk zijn, sorteren verkeersborden.

Uit een lijst met meer dan tweehonderd inzendingen werd Dynamisch Op Weg als nummer elf gekozen. “Dat zegt toch wel iets over het project. In onze ogen kent het echt alleen maar winnaars en we zijn dan ook erg blij met dit succes.”

Johan Middelkamp: “Voorop stond dat we elkaar niet gaan lastigvallen met papierwerk als dat niets toevoegt.”

Zo min mogelijk regels

Gevraagd naar de reden van het succes van Dynamisch Op Weg, antwoordt Middelkamp: “Het gebrek aan onnodige regels. Ik heb het idee voor het project uitgewerkt en ben met verschillende partijen in gesprek gegaan. Voorop stond dat we elkaar niet gaan lastigvallen met papierwerk als dat niets toevoegt. Gewoon samen de intentie uitspreken dat je talent de gelegenheid biedt zich te ontwikkelen en een vak te leren om zo de weg naar de arbeidsmarkt weer te vinden.”
Middelkamp zegt geluk te hebben met de partners die hij heeft gevonden voor Dynamisch Op Weg. “In ROC van Twente en Maatschappelijke dienstverlening Stichting de Kern heb ik twee belangrijke medestanders gevonden die net zo praktisch denken en handelen als ik. En dat is in een project als dit erg belangrijk. Flexibiliteit en maatwerk laten zich niet snel in regeltjes en hokjes duwen.”

Johan Middelkamp: “Steeds weer nieuwe initiatieven met vooral één gemene deler: ze vragen telkens het onmogelijk van een ondernemer.”

Warme overdracht

Hoewel het misschien voordehand ligt dat de kandidaten die deelnemen aan het traject zich bij de Sallandse Wegenbouw op de infrasector storten, kan het ook zijn dat de deelnemers na een periode naar een ander bedrijf in een andere sector gaan. “Als infra niet jouw ding is, maar techniek wel bijvoorbeeld, gaan we kijken of we binnen ons netwerk ondernemers kunnen vinden die een plek voor deze jongeren hebben om ze verder op te leiden en te begeleiden. Dat gaat wel altijd met een warme overdracht zodat we zeker weten dat de overstap zorgvuldig gedaan wordt en de wederzijdse intenties goed en helder zijn.”
Belangrijkste doelstelling van het project is dat de deelnemers (tussen de 18 en 27 jaar oud, red.) doen waar ze plezier in hebben. Middelkamp: “Eigenlijk heel logisch want als je iets doet waarin jouw passie ligt, leer je sneller en beter en ontwikkel je vaardigheden en talenten ook sneller. Bovendien stimuleert het om werk te doen dat je leuk vindt. En met name die stimulans is heel belangrijk voor deze groepen.”

Onmogelijke gevraagd

Zijn frustratie over de steeds toenemende en veranderende regeldruk voor ondernemers in Nederland is het afgelopen decennium niet bepaald kleiner geworden, zo zegt de ondernemer uit Haarle. “Steeds weer nieuwe initiatieven met vooral één gemene deler: ze vragen telkens het onmogelijk van een ondernemer. Als je bijvoorbeeld drie mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt opleidt en ze daarna tijdelijk werk biedt, word je geacht ze daarna in vaste dienst te nemen. En als je dat doet, staat vervolgens de volgende groep van drie of meer al klaar vanuit het UWV of een andere organisatie. Dat werkt toch niet?!”
Ook de regels rondom sroi die in 2010 door het kabinet Rutte werden gepresenteerd, zijn daar volgens Middelkamp een goed voorbeeld van. “De meeste bedrijven in onze sector hadden dat al lang zelf opgepikt. Maar door het te verplichten en te voorzien van extra papierwerk, zijn wij er als ondernemers weer veel meer tijd aan kwijt, zonder dat het inhoudelijk verandert.”

Fred Mak: “Daarbij gaat het ons niet om hun naam of kleur, maar om het werk wat ze leveren en de inzet die ze tonen. Als dat goed is, mogen ze blijven.”

Johan Middelkoop: “Laat ze geen nieuwe regels verzinnen die alleen maar extra administratief werk met zich meebrengen, maar laat ze kijken naar de goede voorbeelden die er zijn.”

Vergeten doelgroep

Dynamisch Op Weg richt zich volgens Middelkamp vooral op ‘nuggers’. “De niet-uitkeringsgerechtigden. Dat is echt een vergeten doelgroep, terwijl daar ook bijzonder veel talent en arbeidspotentieel zit. Maar omdat deze groep de samenleving geen geld kost, is er vanuit Den Haag ook geen of weinig aandacht voor. En dat is onterecht.”

Nadat zijn eigen dochter tijdelijk als nugger thuis kwam te zitten, en Middelkamp merkte dat deze groep volledig aan haar lot wordt overgelaten, besloot hij zijn idee uit te werken. “Best spannend, maar we hebben als partners gezegd: er is geen vastomlijnd businessplan en geen verdienmodel. Het eerste jaar investeren we zelf en dankzij het geld van MKBIdee is ook het tweede jaar nu afgedekt. Ook lopen er contacten met de provincie Overijssel, zodat we daarna ook verder kunnen.” De drie partners willen minimaal vier jaar doorgaan. “En bij blijvend succes en voldoende financiering graag langer natuurlijk.”

Overheid moet betalen

Uiteindelijk, zo vindt Middelkamp, moet de overheid betalen voor projecten als Dynamisch Op Weg. “Dat heb ik ook al in Den Haag aangegeven. Wij lossen hier een maatschappelijk probleem op. Dat mag dan ook best door de maatschappij, met andere woorden de overheid, gefinancierd worden.”

Averechts

Ondernemer Fred Mak runt in Nijverdal Sepawand, een bedrijf van soortgelijke omvang als Sallandse Wegenbouw en kent het initiatief van Middelkamp goed. “Wij werken hier met zo’n 60 medewerkers. Vooral in de montage en productie hebben we een rijke schakering aan nationaliteiten en achtergronden. Daar komen veel medewerkers via het uitzendbureau binnen. Daarbij gaat het ons niet om hun naam of kleur, maar om het werk wat ze leveren en de inzet die ze tonen. Als dat goed is, mogen ze blijven”, zegt Mak.

Fred Mak (links) met enkele medewerkers in de werkplaats van Sepawand.

Net als Middelkamp heeft Mak een broertje dood aan overbodige regelgeving van de overheid die het ondernemen bemoeilijkt en soms zelfs frustreert. “Ik begrijp best dat er bepaalde regels moeten zijn waaraan we ons te houden hebben, maar veel regelgeving werkt alleen maar averechts. Met papierwerk zonder toegevoegde waarde, die de ondernemer extra tijd kosten. Dat is in mijn ogen echt niet nodig. De overheid moet ondernemers ontzorgen en geen extra onnodig werk bezorgen.”

Fred Mak: “Ze begrepen niet dat je van zo’n project geen doorlopend traject kunt maken. Toen ik ze dat vertelde, vonden ze dat maar vreemd.”

Collega-ondernemers

Sepawand levert en plaats binnenwanden. “Zodra mensen bij ons binnenkomen lopen ze eerst mee met de monteurs. Als dat goed gaat, kunnen ze de productie in als ze dat willen. Dat gaat prima. En als er een keer iemand tussen zit die toch liever iets anders wil, kan ik vaak bij collega-ondernemer in de buurt wel wat regelen. Als voorzitter van Parkmanagement ’t Lochter hier in Nijverdal kan ik eenvoudig schakelen met collega’s in andere sectoren waar de behoefte aan vakmensen ook groot is. Zo kunnen we de mensen toch aan het werk houden.”

Hoewel ook voor Sepawand geldt dat iedereen welkom is, stelt Mak wel als voorwaarde dat de werknemers binnen een half jaar VCA-gecertificeerd moeten zijn. “Dat betekent in de meeste gevallen dat er vooral in de taal geïnvesteerd moet worden. Daarom krijgen de statushouders die bij ons werken ook iedere vrijdagochtend twee uur lang taalles. Daarbij richten we ons vooral op de technische taal en de soms verwarrende overlap met niet-technische termen. Zo vroeg een medewerker laatst waarom hij een helm op moest als hij water gaat halen. Want je moet een helm op bij de kraan, zo was hem verteld. Een grappig voorbeeld, maar het toont meteen het belang van die taalkennis.”

Circulair project

Gevraagd naar een voorbeeld van onnodig en onlogisch overheidshandelen noemt Mak de start van Sepa Circulair. “Ik heb Sepawand in 2018 overgenomen en kreeg van klanten de vraag of we ook iets met de oude binnenwanden deden die bij een renovatie vrijkwamen. En hoe wij als bedrijf omgingen met andere restmaterialen. We hebben toen een aparte tak opgericht, Sepa Circulair. Daarin zijn de circulaire werkzaamheden ondergebracht, zoals het verwerken van de oude wanden die terugkwamen van projecten. Relatief eenvoudig werk, maar wel belangrijk omdat ook wij graag bijdragen aan een circulaire bouw.”
Mak zag kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en nam contact op met de gemeente. “Die was enthousiast en zij wilden de mensen wel leveren. Zo zijn we begonnen met drie statushouders, alleen kreeg ik als ondernemer wel meteen de boodschap mee dat ik deze drie na een periode van drie maanden in dienst moest nemen. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, zeker als ze goed werk verrichten, alleen de gemeente had na die periode de volgende groep ook alweer klaar staan. Ze begrepen niet dat je van zo’n project geen doorlopend traject kunt maken. Dat zou betekenen dat ik binnen een jaar twaalf man aan het werk zou hebben ongeacht de hoeveelheid werk. Toen ik ze dat vertelde, vonden ze dat maar vreemd.”

Afkomst of herkomst speelt bij Sepawand geen rol bij werving en selectie. Als het geleverde werk en de inzet goed zijn, is iedereen welkom, aldus directeur Fred Mak.

Formulieren

Dergelijke initiatieven vragen veel uithoudingsvermogen van de ondernemer, zo zegt Mak. “Wat wij met Sepa Circulair hebben gedaan, hebben meer ondernemers op het bedrijvenpark gedaan. De betrokken ambtenaar was alleen maar druk met formulieren terwijl de ondernemers tegen regels aanliepen en vragen hadden die niet beantwoord werden. Daardoor waren veel collega’s er snel klaar mee en dat is zonde! Zo’n project wordt geen succes vanwege regels en administratie terwijl het inhoudelijk staat als een huis.”

Doorgaans worden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt door de gemeente in een traject gezet bij een reïntegratiebedrijf. Mak: “Dit kost vaak duizenden euro’s per cliënt, maar dat is een duidelijke opdracht, die ook zo betaald wordt! In het geval van Sepa Circulair kost het de gemeente niets, alleen een paar veiligheidsschoenen die ik voor ze heb aangeschaft.”

Echter op het moment dat Mak daarvoor een factuur (“een paar honderd euro voor meerdere medewerkers”) stuurde, kwam die op de afdeling inkoop van de gemeente terecht. “En daar weet men dan weer niet wat er mee moet gebeuren en is er niemand die daar zijn goedkeuring voor durft te geven. Duizenden euro’s is blijkbaar makkelijker te betalen dan een paar honderd aan een ondernemer.”