Veilig werken begint bij vakmanschap
Wie vandaag de dag over een bouwplaats loopt, heeft al snel in de gaten dat werken op hoogte een vak apart is. Een vak dat een minder opvallend, maar cruciaal fundament vergt: kwaliteit, veiligheid en vakmanschap.
Frank Klessens Voorzitter Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB)
Kwaliteit, veiligheid en vakmanschap zijn precies de pijlers die de basis vormen voor de werkzaamheden van de leden van de Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB, www.vsbnetwerk.nl). Het zijn tegelijkertijd ook de pijlers voor een richtlijn waar de afgelopen jaren hard aan is gewerkt en die recent werd afgerond: de Richtlijn Tijdelijke Hangbruginstallaties.
In de bouw en industrie werken dagelijks duizenden vakmensen op hoogte. Tijdelijke hangbruginstallaties zijn daarbij vaak de sleutel tot succes. Of het nu gaat om gevelonderhoud, het plaatsen van glas of inspecties aan bruggen en silo’s: tijdelijke hangbruginstallaties maken het mogelijk. Ze zijn flexibel en efficiënt en daarmee een aantrekkelijk alternatief voor werkzaamheden die met steigers of hoogwerkers lastig uitvoerbaar zijn.
Samenwerken aan veiligheid
Om kwaliteit, veiligheid en vakmanschap bij de montage en het gebruik van tijdelijke hangbruginstallaties te kunnen waarborgen, heeft VSB de afgelopen jaren intensief gewerkt aan een uniforme richtlijn. Niet achter een bureau, maar samen met monteurs, leveranciers, gebruikers en andere stakeholders. Die samenwerking leverde een document op dat verder gaat dan technische voorschriften. Het is een handleiding die de praktijk weerspiegelt en houvast biedt voor iedereen in de keten.
Kwaliteit als basis
Een veilige hangbruginstallatie begint met een goed ontwerp. De richtlijn geeft aanwijzingen ten aanzien van technische tekeningen en berekeningen om de draagkracht en stabiliteit te garanderen. Er wordt ingegaan op de vastlegging van project- en werksituatie-specifieke eisen terwijl ook de werkvoorbereiding, inclusief werkplan, planning en veiligheid uitgebreid aan de orde komen. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar de realiteit is dat projecten vaak onder tijdsdruk staan en er weinig ruimte is voor grondige voorbereiding. Door kwaliteit structureel vast te leggen, voorkomen we dat snelheid boven zorgvuldigheid gaat.
Veilig werken vereist echter meer dan het volgen van regels. Het vraagt om bewustzijn bij opdrachtgevers, leveranciers, monteurs én gebruikers. De richtlijn maakt die gezamenlijke verantwoordelijkheid expliciet. Werkgevers moeten zorgen voor scholing en toezicht, monteurs moeten vakbekwaam zijn en gebruikers hebben de plicht installaties correct te bedienen en afwijkingen te melden. Pas als ieder zijn rol serieus neemt, ontstaat een keten die bestand is tegen risico’s.
Vakmanschap – de onderscheidende factor
De sector staat voor stevige uitdagingen: een tekort aan vakmensen, stijgende kosten en de druk om sneller en duurzamer te werken. In die context is vakmanschap geen luxe, maar noodzaak. De richtlijn draagt hieraan bij door duidelijke opleidingsstructuren te beschrijven. Monteurs volgen gecertificeerde trainingen en leggen examens af via de Stichting Veilig Werken Op Hoogte. Voor gebruikers is er een via de VSB-website toegankelijke e-learning ‘Basiskennis Tijdelijke Hangbruginstallaties’. Zo borgen we dat kennis niet versnipperd raakt, maar breed beschikbaar komt.
Veiligheid als integraal onderdeel
Het ontwikkelen van de richtlijn was geen doel op zich, maar een stap in een groter proces. We willen een cultuur bevorderen waarin veiligheid en kwaliteit geen sluitpost zijn, maar integraal onderdeel van het werk. Waar vakmanschap wordt gewaardeerd en beloond. En waar opdrachtgevers, in plaats van alleen naar prijs te kijken, ook de waarde zien van veilig en deskundig uitgevoerd werk.
Met de Richtlijn Tijdelijke Hangbruginstallaties zetten we een belangrijke stap vooruit. Maar een richtlijn is pas zoveel waard als de mate waarin zij wordt toegepast. Mijn oproep aan iedereen die werkt in, of samenwerkt met, de bouw en industrie is daarom helder: maak er gebruik van. Niet alleen voor de veiligheid van vandaag, maar ook voor het vertrouwen in onze sector morgen.
Frank Klessens
Voorzitter Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven (VSB)
www.vsbnetwerk.nl.